Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Abolicjonizm
23
Zpewnościąmożnadocenićabolicjonistycznestaraniaoto,abykonsekwen-
cjeponoszoneprzezsprawcębyłymanifestowanezarównoofierze,jakicałejspo-
łeczności.Jestdużadozaspostrzegawczościwtwierdzeniu,żepodczasgdykarne
postępowaniesądowemacharakterprogramowojawny,aprzypisywanieodpowie-
dzialnościkarnejjestprocesemzasadniczopublicznym,torównocześnie-znie
dokońcajasnychprzyczyn-stanponoszeniatejodpowiedzialnościzostajewsty-
dliwieukryty,zwłaszczawprzypadkukarypozbawieniawolności.Możnadostrzec
pewnąanalogięzpostępowaniemcywilnymiwidocznymwjegoramachswoistym
ngorszym”traktowaniempostępowaniaegzekucyjnegowporównaniuzrozpo-
znawczym,przejawiającymsięnietylkowniskimprestiżuspołecznymzawodu
komornika,lecztakżewewzględnieniewielkiejliczbiepublikacjinaukowychna
temategzekucji-wporównaniuzpostępowaniemrozpoznawczym.
Christiewskazuje,żedominimumnależałobyograniczyćzarównoinstru-
mentalizacjęcierpieniajakoelementupolitykispołecznej,jakiwogólerozmyśl-
nezadawaniecierpienia(1991:9-11).Usprawiedliwienietakichpraktykwoczach
opiniipublicznejmawielezwiązkuzeskojarzeniemcierpieniajakoniezbędnego
elementuniektórychkuracjimedycznychczypsychiatrycznych,wpołączeniu
zprzesądemnatematempiryczniewątpliwegonleczniczego”aspektukarykrymi-
nalnej.Cowięcej,wzwiązkuztym,żeośrodki,wktórychizolujesięstanowiące
zagrożenieiniepoczytalneosobywramachśrodkazabezpieczającego,mająwięcej
wspólnegozzakłademkarnymniższpitalem,natężeniecierpieniaodczuwanego
przezosobydetencjonowanemożebyćznaczniewiększeniżuosóbwwięzieniach
(Christie1991:29).Zasadnośćtegozałożeniamożnauargumentowaćdwojako:
nieokreślonymzgóryczasempobytuwtakiejinstytucjiorazpoziomemzdrowia
psychicznegopensjonariusza,którymożenierozumiećalboniepamiętaćzdarze-
niabędącegopodstawąumieszczeniagowzakładzie.
Abolicjonizmzpewnościązawierawsobieelementyutopijne,jednakżefakt
tennietylegodyskwalifikuje,ileczyniraczejstrategicznympunktemodniesienia,
aniegotowąreceptą.Zresztąkiedyśzarównieutopijnebyłyprzecieżuważanepo-
stulatyzniesieniakarcielesnych,niewolnictwaczykaryśmierci(Falandysz1991:
19);historiakaraniajestwdłuższejperspektywieewolucyjnymprocesemzwięk-
szaniałagodności(Ruggiero2015:n.b.30).Byćmożeperspektywaabolicjonistycz-
najestodpowiedziąnaiteracjęwahadłaaksjologiikaraniamiędzyparadygmatami
klasycznymineoklasycznymapozytywistycznymineopozytywistycznym(Chri-
stie1991:85).nSystemsprawiedliwościodwetowejmacharakterreakcjigniew-
nej,uczuciowej.Sprawiedliwośćutylitarnaprzyjmujezaśzałożeniawdużejmierze
nieweryfikowalne.Charaktersprawiedliwościnaprawczejbazujenatomiastnalo-
gicznymizrozumiałymzałożeniu,żekażdyktowyrządziłinnemuszkodę,musiją
naprawić”(Malec2008:164).Stopieńspołecznegowyobcowaniawspołeczeństwie
industrialnymczypostindustrialnym,nowoczesnymczyponowoczesnymjestol-
brzymi,jeżeliporównywaćgozzakresemitrwałościąwięzispołecznychistnie-
jącychwmałych,tradycyjnychspołecznościach.Wyobcowanietodoprowadziło
dokoniecznościpowierzeniaprofesjonalistomwładzyzarządzaniajednostkowymi
