Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstronęsocjologiiorganoleptycznej
33
ijegoświatło,zdrugiejinstynktijegoniebezpiecznemroki”-dopowiadaMichel
Maffesoli11.Drugiezwymienionychprzełomowychwydarzeńspowodowałore-
zygnacjęzambicjirozumieniarzeczywistościjakobytuniezależnegoodludzkiej
świadomości,atymsamymuznaniejejzasadniczejirracjonalności.Zageneralną
tendencjętakzorientowanychbadańGyörgyLukácsuważałdążeniendoosta-
tecznegowyeliminowaniawszystkichobiektywnychkryteriówprawdyizastą-
pienieichtakimiprocedurami,któreumożliwiająniczymniezakłóconą,gładko
funkcjonującąmanipulacjępraktycznieważnymifaktami”12.Wrezultaciebadacz
uzurpowałsobieprawowytwarzaniatreściintelligibilnych,wypierającychtreści
ocharakterzematerialnegosubstratu,apoznaniezostałosprowadzonedoseman-
tyczniepoprawnejtransformacjiznakówjednegojęzykanadrugiiustanawiania
relacjimiędzyterminami,którenieoznaczająjużniczegokonkretnego,ponie-
ważsensdeskryptywnyzostałwnichzastąpionysensemindykatywnym13.Dzięki
temupojęciazaczęłyfunkcjonowaćwnaucentakjaktowarywspołeczeństwie.
Pojęcianaukowetworząsystem,takjaktowary-rynek.Naczelnepojęcianauko-
we,którenieoznaczająjużczegośrzeczywistego,przypominajązaśpieniądze”
-pisałFerdynandTönnies14.
Fakt,żerefleksjihumanistycznejnieudałosięzakotwiczyćnwmaterialnych
procesachzachodzącychwludzkimcieleiumyśle,chociażwłaśnieznich,anie
zjakichśastralnychemanacjiwyrosłanaszakultura”15powoliprzestawałbyćźró-
dłemwyniosłejsatysfakcjibadaczyspołeczeństwaikultury.JeszczeDurkheim
przyznawał,żedefiniującfaktyspołecznejakoabstrakcjewydestylowaneznjed-
nostkowychmanifestacji”:ntymczasempozostawiamyniewątpliwiepozana-
ukąkonkretnąmateriężyciazbiorowego”16,aleuważałtozanieodzownyetap
rozwojusocjologii.GeorgSimmelpostulowałnatomiastuprawianiesocjologii
zmysłów,czylizejściedyscyplinyzpoziomundużychidobrzewidocznychtwo-
rówspołecznych”napoziomnmikrokomórkowy”,będącyfundamentemżycia
społecznego17.Oscholastycznymzamknięciuioprzenikniętymnadmiernymspi-
rytualizmemintelektocentryzmie,uniemożliwiającymzrozumienienieuchronnie
ucieleśnionychpraktyk,pisałniemalwkażdejswojejksiążcePierreBourdieu,
aErnstGellnerprzestrzegał,żenieżyjemytylkownieskażonymKrólestwie
Znaczenia,aletakżewKrólestwieKonieczności,awięcpodpanowaniemobo-
jętnychnaideeiiluzjekulturysił,któreraczejniesąskłonnepodporządkować
11M.Maffesoli,Czasplemion.Schyłekindywidualizmuwspołeczeństwachponowoczesnych,
tłum.M.Bucholc,Warszawa2008,s.113.
12G.Lukács,Wprowadzeniedoontologiibytuspołecznego,t.1,tłum.K.Ślęczka,Warszawa
1982,s.34.
13F.Znaniecki,Metodasocjologii,tłum.E.Hałas,Warszawa2008,s271.
14F.Tönnies,Wspólnotaistowarzyszenie,tłum.M.Łukasiewicz,Warszawa1988,s.75.
15E.Wilson,Konsiliencja,tłum.J.Mikos,Poznań2002,s.278.
16E.Durkheim,Zasadymetodysocjologicznejł,s.76.
17G.Simmel,Mostidrzwi,tłum.M.Łukasiewicz,Warszawa2006.
