Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IzabellaBukraba-Rylska
WstronęsocjologiiorganolePtYcznej
Jeślijakiśfilozofwysuwaprzypuszczenie,żecałanaszawiedzamo-
głabypochodzićzezmysłów,natychmiastumysłybuntująsięprzeciw
takdziwnemudlanichmniemaniu.Jakążbarwęmamyśl–pytają
go–abyprzezwzrokmogłaprzybyćdoduszy?Jakiżjestjejsmak,
zapachitd.,żebymożnajązawdzięczaćsmakowi,powonieniu?
Condillac,Traktatowrażeniach
odhumanistykidopost-humanistyki
Wewspółczesnejhumanistycecorazwyraźniejmożnazauważyćkwestiono-
waniezałożeńprzełomuantynaturalistycznego,któryzdegradowałobiektywną
rzeczywistośćdorolikorelatuświadomości.Wjegorezultaciesocjologia,an-
tropologiaikulturoznawstwokompletniezatraciłypoczuciefizycznościświata
społecznego,materialnościwytworówkulturyicielesności(wsensie:nieusuwal-
nejfizjologii)człowieka.Zatriumfowałbezresztyparadygmatinterpretatywny,
wiązanyztakzwanymprzełomemlingwistycznym:społeczeństwoprzeobraziło
sięwzjawiskoczystopojęciowe1zbudowanezdziałań,którekonieczniemuszą
miećjakiśsens,rzeczy-nadczymubolewałjużMartinHeidegger-stałysię
zaledwieporęcznymi,uległymiprzedmiotami2,ażywyczłowiekrozpatrywany
jestwyłączniejakoaktorwyposażonywzdolnośćracjonalnejkalkulacji,grawięc
zpełnąświadomością,wykorzystującdotegowpełnikontrolowaneciałoibez
resztypanującnademocjami3.Wszelkiedeklarowaneodczasudoczasunpo-
wrotydorzeczy”sprowadzająsięwistociedodalszegoichzawłaszczaniaprzez
światkultury,awięcutrwalaniapodejściakonstruktywistycznego.nKiedywresz-
ciemasięochotę,abywrównymstopniuspróbowaćwydobyćnaświatłodzienne
przedmiot,postępowanienapotykaznowunaniewidzialnąścianę,którasprawia,
żezbaczaonowstronęsferysymbolicznejipoznawczej-piszeJean-Claude
Kaufmann-wbadaniachnatematprzedmiotuzwracasięgłównieuwagęnawy-
obrażeniaumysłowe,podczasgdyjegosiła(ukryta)poleganawcieleniu,które
sprawia,żeopuszczaonświadomość.Dokonujesiębardzowielubadańpoka-
zujących,żeprzedmiotjestmanipulowanyprzezmyślącyonimpodmiot.Nie
zrobiliśmyjednaknicdlaprzedstawieniainnegoaspektuhistorii-tego,wjaki
sposóbprzedmiotkształtujepodmiot”4.
1Cz.Znamierowski,Oprzedmiocieifakciespołecznym,w:Stolatsocjologiipolskiej,red.
J.Szacki,Warszawa1995.
2J.Barański,Światrzeczy,Kraków2007.
3A.Dziuban,Socjologiaiproblemcielesnejkoncepcjiczłowieka,w:Ucieleśnienia,red.
A.Wieczorkiewicz,J.Bator,Warszawa2007.
4J.-C.Kaufmann,Ego.Socjologiajednostki,tłum.K.Wakar,Warszawa2004,s.167.
