Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Chemioprewencjawprofilaktycechoróbnowotworowych
CHEMIOPREWENCJAWPROFILAKTYCE
CHORÓBNOWOTWOROWYCH
prof.drhab.KrzysztofL.Krzystyniak
WyższaSzkołaInżynieriiiZdrowiawWarszawie
prof.drhab.MieczysławObiedziński
PaństwowaWyższaSzkołaInformatykiiPrzedsiębiorczościwŁomży
Streszczenie:Chemioprewencjajestaktualnymkierunkiemprofilaktykiprzeciwnowotworowej
wdietetyceifarmakologii.Oznaczaświadomestosowanie(głównieroślinnych)substancjinatural-
nych,występującychwproduktachżywnościowych,lubsyntetycznych(leków),celemzmniejsze-
niaryzykazachorowaniananowotwory.Bogatoudokumentowanowlicznychmodelachzwierzę-
cychhamowaniewczesnychetapów,tzn.inicjacji,promocjiiprogresjiraka,dlawielupoznanych
fitozwiązkówtypupolifenoli,flawonoidów,glukozynolanów,lignanów,triterpenów,orazniektórych
farmaceutyków.Działaniechemioprewencyjne,czyliprofilaktykaprzeciwnowotworowauludzijest
trudnadoudokumentowania.Nieuzyskujesiętakprzekonywującychdowodównaskuteczność
chemioprewencjiuczłowieka,awniektórychprzypadkachwynikipodawaniaposzczególnych
witamin,fitozwiązków,leków,byływręcznegatywne.Przeanalizowanietrudnościwbezpośrednim
wykazaniuchemioprewencyjnejefektywnościuludzidladanegonutraceutyku/fitozwiązkumoże
ułatwićposzukiwanienowychudoskonaleńikierunkówprofilaktykiprzeciwnowotworowej.Wymie-
nianychjestszeregczynników,takichjakniemożnośćpowtórzeniawarunkówbadaniaklinicznego,
złożonośćczynników(stanpacjenta,rodzajdiety,wiek,czynnikistylużycia,itp.),brakzrozumie-
niamechanizmówdziałaniafarmakologicznegoiinne.Przykłademmożebyćutrudnionabiodostęp-
nośći/lubkrótkiczaspołowicznegotrwaniafitozwiązkówworganizmie.Większąbiodostępność
np.dlaresweratroluuzyskanostosującnanocząstkilipidowo-resweratroloweoraznanokapsułki.
Ogólniecelempoprawybiodostępności,oprócznanocząstekprowadzisiębadanianadnośnikami
typuliposomów,cyklodekstryn,orazimplantówchemioprewencyjnych.Kolejnymrozwiązaniem
jestdobórpółsyntetycznychisyntetycznychanalogówfitozwiązkówowyższympotencjalechemio-
prewencyjnym:spośródpochodnychresweratrolunajbardziejkorzystnymwswymdziałaniuoka-
załsię4-(E)-{(p-tolylimino)-metylobenzeno-1,2-diol},1(TIMBD).Innymkierunkiemjestanaliza
współdziałaniafitozwiązkówzniektórymilekami,np.kurkuminyimetforminy,tzn.lekupowszech-
niestosowanegowkontrolihiperglikemii.W17badaniachklinicznychzpodawaniemmetforminy
powiązanoobniżenieryzykarakapiersi,jelitagrubego,wątroby,prostaty,endometriumipłuc.
Winterwencjachklinicznychniezbędnyjestdobórodpowiednichbiomarkerówfarmakodynamiki
fitozwiązków,którychaktualniebrakuje.Poszukiwanesąnoweceleterapeutycznewprofilaktyce
nowotworów,czegoprzykłademsąpróbymodyfikacjiepigenetycznychzmianprzed-nowotworo-
wych,czyteżpróbyaktywacjikinazybiałkowejzależnejodATP(AMPK).Ogólnieoddziaływania
fitozwiązkówoceniasięjakosubtelnąkorektęwczesnychzmianprzed-nowotworowych,kiedyjesz-
czejestmożliwepowstrzymanie,czyteżzablokowanieinicjacjiipromocjikancerogenezy.
Słowakluczowe:chemioprewencja,choroba,nowotwór,leki.
7
