Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wokresiekolonialnymniewykształciłasiękulturapiśmienna,kultywowana
przezspecjalistów(intelektualistów),któraimplikowałabywypłynięciemyśli
filozoficznejonaturzereligijnej.TradycjąniejestwięccośΠtysiącletniego”.
WAmeryceŁacińskiejkontaktmiędzytubylcami,afrykańskiminiewolnikami,
PortugalczykamiiHiszpanamistworzyłnowątradycję,odmiennąodtejzme-
tropoliiiprekolumbijskiejprzeszłości.Chodziotradycjęmieszaną,oproces
metysażu,którynieograniczasiętylkodowersjirasowej,alemawymiarkul-
turowy.Wsytuacjikolonialnejnanowoprzystosowująsięwierzenia,zacho-
waniaiinstytucje.Przykłademjestsynkretyzmreligijny-haitańskieelvudú,
kubańskalasanteríaczybrazylijskieelcandomblé-formyreligijności,które
wypłynęłyzinterakcjimiędzyzbiorowąpamięciąafrykańskąakatolicyzmem
ludowym.Możnapowiedziećmetaforycznie,żewpewnymsensieAmeryka
Łacińskajestmiejscemsynkretyzmu.Metysaż,jakoruchszerokiipowszechny,
jestprocesemkonstytutywnymdlaspołeczeństwlatynoamerykańskich.Jego
rozwójniejestjednakdziełemprzypadku.Kolonializmprzyznajeróżnymkul-
turomkontaktuodmiennepozycjewładzy.Istniejeprzejrzystahierarchizacja,
któraoddzielakolonizatorów,tubylcówiAfroamerykanów.Tooznacza,że
AmerykaŁacińskajestgłębokonaznaczonawswojejhistoriiprzezinstytucje
niewolniczeisłużalcze,dyskryminacjęiwykluczenieusprawiedliwianeiuświę-
coneprzezreligiękatolicką,któradziałajakocementideologicznykolonialne-
goporządkuspołecznego.RuchynatywistycznewkońcuXVIIIinapoczątku
XIXwiekuwpewiensposóbprzeorientowałytenmodelspołecznyikulturowy
wyprodukowanyprzezkolonializm.Ideałyoświeceniowe,liberalizmimyśl
Comte`aprzeciwstawiałysiękonserwatyzmowiitradycyjnemukatolicyzmowi.
PostaciamireprezentatywnymidlatejnowejperspektywysąSimónBolívar
iDomingoFaustinoSarmiento.Pierwszyznichwierzył,żeczłowiekatworzy
wolnośćiżepaństwo,abyzagwarantowaćjegowolność,powinnobyćzrefor-
mowanewedługzasadRewolucjiFrancuskiej.Sarmientonatomiastuważał,że
jedynieedukacjamasludowychmożezapewnićefektywnątransformacjęspo-
łeczeństwlatynoamerykańskich.ChciałonprzekształcićArgentynęwStany
ZjednoczoneAmerykiPołudniowej.Tenspórwedługschematu-europeizo-
waćczyamerykanizowaćnaznaczydebatęlatynoamerykańskąprzełomuwie-
kówXIXiXX.Tedyskursywneodniesienianieprzekładałysięjednaknaprak-
tykę.Ortiztaktosyntetyzuje:
JakwEuropie,latynoamerykańskiwiekXIXjestwiekiemnarodów,alepodczasgdy
wkrajach,takichjakAnglia,FrancjaiNiemcy,wypłynięcienarodówjestściślezwiązane
zkonsolidacjąnowoczesności,wprzypadkulatynoamerykańskimznajdujemypewną
dysocjacjętychdwóchruchów.WczasieXIXwiekuśnisięorewolucjiprzemysłowej,
aletamaterializujesiętylkowwiekuXX,momencie,wktórymspołeczeństwalatyno-
amerykańskiemodernizująsięefektywnie.Wtymsensiejestpewneniedopasowanie
20
