Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ryceziemię,wktórejmogązostaćzrealizowanejegomarzenia.Dlategonieakceptu-
jeAmeryki,którachcecośstworzyć;Amerykajesttylkomożliwością,nierzeczywi-
stością26.
PrzeznaczeniemAmerykiniejestwięcrealizacjawłasnychplanówipro-
jektów,tylkoplanówiprojektóweuropejskich.Ztegorodzisiępoczucieniż-
szościwobecEuropy,któregenerujeodmiennekonsekwencjedlaobuAmeryk.
OilewmieszkańcuAmerykiPółnocnejpoczucieniższościwyzwalanadzwy-
czajnyzapałwkreowaniudrugiej,znaczniewiększejEuropy,cosprawia,żeto
Amerykaanglosaskastaniesięucieleśnieniemprawdziwegoideałunowocze-
sności,wprzypadkumieszkańcaAmerykiŁacińskiejpoczucieniższościstaje
sięźródłemambiwalencji,niemożliwościinieprzystosowania.Braktradycji
iwłasnychideałówpowoduje,żenieobchodzigoaniprzeszłość,aniprzy-
szłość.Liczysiętylkoteraźniejszość.Amerykaprzedstawiasięjakonowazie-
mia,toznaczyziemiabezhistorii,bezprzeszłości.WalterMignolowprologu
doswojejksiążkiLaideadeAméricaLatina27zauważa,żespołeczeństwabez
pismaalfabetycznegoalbote,którewyrażałysięwjęzykachnienależącychdo
sześciujęzykówimperialnychnowoczesnejEuropy,niemająhistorii.Pierw-
szymiΠludamibezhistorii”bylitubylcyamerykańscy:
OdBartolomédeLasCasasawwiekuXVIdoHeglawwiekuXIXiodMarksado
Toynbee`egowwiekuXX,teksty,którezostałynapisane,imapy,którezostałynakre-
ślonenatematmiejsca,którezajmujeAmerykawporządkuświatowym,nierozstają
sięzperspektywąeuropejską,któraprzedstawiasięjakouniwersalna.Zgadzasię,że
ciautorzyuznają,iżjestświatiinneludypozaEuropą,alerównieżjestpewne,żewidzą
teludyikontynenty,któreonizamieszkują,jakoΠprzedmioty”,niejakopodmioty,i-do
pewnegostopnia-pozostająonipozahistorią.Mówiącinnymisłowami,chodziopod-
mioty,którychperspektywybrak28.
Tenwykluczającycharakterkoncepcjaemancypacyjnanowoczesnościza-
wdzięczaprzedewszystkimHeglowi,któryzainicjowałdyskursnowoczesno-
ści,aleniemożnapomijaćKanta29.SwójklasycznyesejzatytułowanyCotojest
Oświecenie30rozpoczynaKanttymdobrzeznanympassusemi
Oświeceniemnazywamywyjścieczłowiekazniepełnoletności,wktórąpopadłzwła-
snejwiny.Niepełnoletniośćtoniezdolnośćczłowiekadoposługiwaniasięswymwła-
snymrozumem,bezobcegokierownictwa.Zawinionąjesttaniepełnoletniośćwtedy,
___
___
___
___
___
26Tamże,s.25.
27W.Mignolo,LaideadeAméricaLatina.Laheridacolonialylaopcióndecolonial,Barcelona
2007,s.17.
28Tamże.
29Por.J.Habermas,Filozoficznydyskursnowoczesności,przeł.M.Łukaszewicz,Kraków2005,
s.26-30.
30I.Kant,CotojestOświecenie,[wi]Z.Kuderowicz,Kant,Warszawa2000,s.194-199.
22
