Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JarosławPłuciennik
ORCID:0000-0001-6984-7734
Autotematyzmijakościowebadanie?
Rolametakognicjiwobserwacjiuczestniczącej
nakilkuprzykładach
1.Cotojestjakościowebadanieicotojestmetakognicja
WsłynnymesejuDehumanizacjasztukiOrtegayGassetopisujeinteresującego
zjawiskowsztucenowoczesnej,odwołującsiędoobserwacji:
Umierawielkiczłowiek.Przyłóżkustoiżona.Lekarzbadapulsumierającego.Wgłębipokoju
stojąjeszczedwieosoby:reporterobecnyzracjiswegozawoduimalarz,któryznalazłsiętu
przypadkowo.Żona,lekarz,reporterimalarzsąświadkamitegosamegozdarzenia.Niewąt-
pliwiejednaktojedynewswoimrodzajuwydarzenie–śmierćczłowieka–jestprzezkażdego
znichinaczejodbierane.Postrzeganieichjesttakróżne,żezaledwiemożnapowiedzieć,iż
oglądająonitosamozjawisko.Różnicamiędzytym,cowidzipogrążonawbóluirozpaczyżona,
atym,cowidzimalarzpatrzącyzimnoiobojętnienarozgrywającąsięscenę,jesttakduża,
żewłaściwiemożnabypowiedzieć,iżoglądająonidwaróżnezdarzenia.Wynikaztego,żeta
samarzeczywistośćmożerozszczepićsięnawieleodmiennychrzeczywistości,jeślipatrzeć
naniązróżnychpunktówwidzenia.Zadajemysobiepytanie:któraztychrzeczywistościjest
prawdziwaiautentyczna?Każdaodpowiedźbędzietwierdzeniemarbitralnym.Naszwybór
będziezawszedziełemkaprysu1.
Fragmenttenjestczęściąrozważańzpodtytułemfenomenologia,jednaksed-
nemjegomikroanalizyjestmetodologiaperspektywizmu.OliverHolmespisze,że
rozbieżnośćmiędzynaukąadoświadczeniem,choćskrajnadlaniektórychwspółcze-
snych,stałasięjednymzważniejszychproblemówdlaGasseta2.Cowięcej,zastana-
1J.OrtegayGasset,Dehumanizacjasztukiiinneeseje,tłum.P
.Niklewicz,Warszawa1980,s.5–6.
2
O.Holmes,JoséOrtegayGasset,[w:]TeStanfordEncyclopediaofPhilosophyArchive,red.
E.N.Zalta,Winter2017Edition,StanfordUniversity[online],<https://plato.stanford.edu/archives/
win2017/entries/gasset/>[dostęp:14.11.2019].
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
