Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie-AntoniSzwed
11
nostkastajesiętympobożniejsza,imlepiejpowodzisięjejnaziemi,im
dłużejiszczęśliwiejżyjeitd.(NB8:49).WjudaizmieBógodnosisiędo
swojego»ludu»,wchrześcijaństwieChrystusodnosisiędoJednostki,dla
którejjestWzorcemdonaśladowania.(NB31:154).Chrześcijaństwobez-
warunkowoopowiadasięzawyodrębnieniemindywidualnościistawia
jednostkęponadkażdymogółem(rodziną,grupą,towarzystwem,ludem,
społeczeństwem,pokoleniem,ludzkością),pogaństwoijudaizmprzeciw-
nie,podkreślająprzewagęogółunadjednostką.Światchrześcijańskiupo-
dabniasięraczejdopogaństwaijudaizmu,niżdoprawdziwegochrześci-
jaństwa.(NB31:85).Światchrześcijańskitoustalonyporządek,podobnie
jakwjudaizmie,gdziekażdymaswojeokreślonemiejsce.Prawdziwe
chrześcijaństwozakładaciągłyruchstawaniasię.(NB7:44).Powierzchow-
nymchrześcijanomwystarczaodniesieniedohistorycznegochrześcijań-
stwa.HistorięJezusaChrystusaprzekazująsobiezpokolenianapoko-
leniejakozbiórfaktówhistorycznych.RozważajątakżerelacjeJezusa
zJegouczniami,alenieangażująsięwnaśladowanieChrystusa,boto
wiążesięzkoniecznościącierpienia.(NB31:57).
Niekiedymówisię,żeDuńczykprzypuściłzmasowanyataknachrze-
ścijaństwo.Todużeuproszczenie,któreniemapokryciawwypowie-
dziachautoraDziennika.Kierkegaardwyjaśniał,żeatakującduńskilute-
ranizm(religijnyfundamentświatachrześcijańskiego),nigdyniekierował
swojegoatakunaprawdziweegzystencjalnechrześcijaństwo.(NB10:77).
Wzmożonakrytykategopierwszegowynikałatakżezjegoaliansuze
współczesnąmyśląspekulatywną,czyliheglizmem.Szybkorozprzestrze-
niającysięwDaniiwlatach30.i40.XIXwiekuheglizmokazałsięsku-
tecznymteoretycznymutwierdzeniemmentalnościświatachrześcijańskie-
go.Wkonsekwencjidoprowadziłondoostatecznegorozbrojeniaresztek
luterańskiejpobożności(pietyzmu).Hegelihegliścipodhasłemrewita-
lizacjichrześcijaństwareprezentowalimyślświecką,któradążyłado
całkowitegozracjonalizowaniachrześcijaństwaipozbawieniagowszelkiej
tajemnicy.RozumostatecznieprzezwyciężałwiaręwBoga,zamykając
naukęChrystusaiApostołówwkomicznej,pseudonaukowejskończono-
ści.(NB4:38).PoczątkowoKierkegaarddosyćbeznamiętniepoznawałte
nowenurtymyślenia.Analizująctreśćjegonotatekzwykładówheglisty
Martensena,streszczeńksiążek:Marheineke>a,Erdmanna,Dauba,Schal-
leraczyImmanuelaHermanaFichtego,dajesięzauważyćbrakemocjo-
nalnegozaangażowaniauichautora.Kierkegaardcierpliwiepoznawałtę
spekulatywnąmyślfilozoficzno-teologiczną,aleodpoczątkunietrakto-
wałjejpoważnie.Wpóźniejszymokresie,tojest:wlatach1843-1846,aż
donapisaniaNienaukowegozamykaj!cegopostscriptummiałdoniejsto-
