Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Koncepcjanowegoczłowiekawhistorii
65
Brakwięzimiędzymatkąasynemniwelowałbólbozakładanejstraciedziec-
kanawojnie.
Preferowanaprzezfaszyzmdychotomicznawizjaświatajestjasnaizro-
zumiała.Wyznaczoneprzezwodzaceleniezmuszałydowysiłkuintelektual-
negoinienarażałynarozterki.BaldurvonSchirachuspokajał:
KtowNiemczechAdolfaHitleraodnajwcześniejszychlatmłodościspełniaswójobowiązek,
jestzdolny,wiernyimężny,niebędziemusiałmartwićsięoswojąprzyszłość.94
Celemwychowaniabyłowykształcenietypuposłusznegożołnierzaznają-
cegoswojąpozycjęwzhierarchizowanymspołeczeństwie,ascetycznegoczło-
wiekapanującegonadswymipopędami,potrafiącegoznieśćgłódicierpienie
fizyczne.Przygotowaniedowojnyobejmowałoteżkształceniepodporządko-
wania,dyscypliny,bezwarunkowegoposłuszeństwa,poświęceniadlacelu
wyższego,ślepejwiarywautorytety.95Wykonywanierozkazówmiałobyć
mechanicznymodruchemwarunkowym.Nastawienienapodległośćinstan-
cjiwyższejniekłóciłosięzobligatoryjnympoczuciemwolipanowania.Joa-
chimFesttakcharakteryzujeideałelitarnegoSS-manaprzyszłości:
[...]miałbyćniebezwzględnienieustraszony,leczbezwarunkowoposłuszny,nieokrutny,
leczrzeczowyiperfekcjonistyczny,przytym_śmiaływdziałaniu,zdyscyplinowany,bezintere-
sowny,azarazemrówniegorliwiesłużący,jakprzepojonypoczuciemswejwładczejfunkcji.96
Zakładanecechyżołnierza,uważanezapozytywne,naturalneiracjonal-
ne,towarzyszyćmiałyobywatelowirównieżwczasachpokoju.Ichprzydat-
nośćpodkreślanochoćbywkontekściepracy.97Istotąpracyuczyniononie
interesczłowieka,aledobroojczyznyipotęgęnarodu.JosephGoebbelswswej
powieściMichael,przeciwstawiłmaterialistycznepodejściedopracyjejmo-
ralnymwartościom.
Pracajakozbawicielka!_pisał_Niepieniądze,leczpracaiwalkaczyniąnaswolnymi[].
Czuję,jakprzezmąduszęprzewalasięmorzemocy.IotowstająmłodziNiemcy,pracownicy,
którzykująRzeszę.Jeszczejakokowadło,kiedyśjednakjakomłot.
Pracęrozpatrywanojakowalkę.Samąwojnęzaczętopostrzegaćjakoszcze-
gólnyrodzajpracy.Pracownikstawałsięsynonimemżołnierzaimetaforycz-
nieirealnie:
[...]uniformżołnierskiwsposóbcorazbardziejjednoznacznyokazujesięszczególnymprzy-
padkiemubraniaroboczego.98
HubertOrłowskitakpiszewkontekścieliteraturyErnstaJüngera:
Wojnajestnaszymojcem,stworzyłanasiprzywracapierwotny,właściwieautentyczny
stosunekludzidosiebie,wyrabiaumiejętnośćinstynktupierwotnej,zwierzęcejwalki,przybli-
94J.C.Fest,op.cit.,s.381.
95S.Mainwald,G.Mischler,op.cit.,s.103;J.C.Fest,op.cit.,s.388.
96J.C.Fest,op.cit.,s.481.
97H.Orłowski,op.cit.,s.102.Natematapoteozyrobotnikapatrz:R.Grunberger,
op.cit.,s.64_65.
98H.Orłowski,op.cit.,s.159_161;T.Filipiak,op.cit.,s.220.
