Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WOKÓŁFILOZOFII
wistniejącymówcześniemodelunauki.Jednakżedrogirozwoju
naukiicałejfilozofiirozeszłysię,poszływróżnychkierunkach,
inaczejokreślającsweprzedmiotybadaniaimetodydochodze-
niadoprawdy.Procesten,jakkiedyśstarałamsiępokazać,był
owocnydlakażdejztychgałęziwiedzy.Metafizykajestnapew-
nowiedzą,aleodmienną,inaczejsiękonstytuującąniżnauka
inawyższympoziomieogólności.Onapytanieotakielubinne
rzeczy-leczosamąrzecz,nieorodzajebytów-leczsambyt,
nieoludzi-leczoczłowieka.Niemożesięteżpodporządkowy-
waćdośćzmiennymwymogomnauki,gdyżjejpowołaniemmię-
dzyinnymi,takzresztąjakiinnychdyscyplinfilozoficznych,
jestkrytycznebadanieowychwymogów,samychpodstawwie-
dzynaukowej,najczęściejnieujawnionychjejzałożeń.Stajeza-
temponadnauką.Powinniśmyotymwiedzieć,żepytanieosens
kryteriównaukowościjestpytaniemfilozoficznym,którena
grunciesamejnaukirozstrzygnąćsięniedaje.
Metafizykajestinnymrodzajemwiedzyniżnauka,odna-
ukiniezależnym,choćmożezniąnawiązaćkontaktinawiązuje.
Jesttojednakinnyproblem,któregotuniezamierzamporuszać.
Jakkażdawiedza,maonacharakterintencjonalny,zwracasięku
czemuś,mazatemswójprzedmiot.Tenprzedmiotwciąguna-
szychdziejówzmieniałsię,rozmaiciebywałformułowany.Nawet
gdybybyłpustympojęciem,moglibyśmygorozpatrywaćwmoż-
liwychjegosensach,czyniącepochéodistnienia.Itakiepostę-
powaniebadawczebyłobywpełniusprawiedliwione.Pogląd
zaś,żenrozumnametafizykaniejestmożliwa,boprzekracza
granicedoświadczenia-jakpisałBocheński-jestpierwszym
zabobonemodnośniedoniej.Boprzecieżkażdajakotakaroz-
winiętanaukarozprawiawieleoprzedmiotachniedoświadczal-
nych.Mająonewnaukachprzyrodniczychnawetswoistąnazwę
-mówisięo«przedmiotachteoretycznych»”
5
.Zresztątradycyj-
nymprzedmiotemmetafizykijestbyt,bytowanie,istnienie;
5J.M.Bocheński,Stozabobonów,Paryż1987,s.68.
40
