Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
usprawiedliwiarównieżporuszaniesiępomiędzywymiarami:ontologicz-
nym,epistemologicznymimetodologicznymzgodnieztym,jakanalizowa-
nebędą:popierwsze,mechanizmy,sprzężonezdziałaniem,porządkowania
światawschematypoznawcze;powtóre,równoległośćodkrywaniaświata
imocyartykulacyjnejjęzyka,zawierającegowsobiepotencjałracjonalno-
ściorazirracjonalności;potrzecie,źródładyscyplinującychmyśleniewar-
tościwewnątrz-izewnątrznaukowych.
Ponieważtonieodpowiedziomprzyznajępierwszeństwo,zawartość
książkiwstępnieprezentujęzgodniezlogikąstawianychpytań.Zaznaczę
jużteraz,żeniestawiamsobiezacelrekonstrukcjicałościpoglądówżad-
negozprzywoływanychteoretyków.Chcęnatomiastzbadać,jakkoncepcje
rozumienia,racjonalnościijęzyka,rozwijaneprzezMaxaWebera,Alfreda
Schütza,HabermasaiGadamera(żebyprzywołaćnajtęższeumysły)łączą
sięzideąodkryciaprawdyijakimpodlegająrygorommetodologicznym.
Ztejteżprzyczynypierwszączęśćksiążkitraktujęwyłączniejakoekspo-
zycjęsplotuproblemowegoobiektywności,racjonalnościijęzykaorazza-
sygnalizowaniewątkówdorozwinięciawkolejnychrozdziałach,których
strukturapodyktowanajestkierunkiemlogikizadawaniapytań.
Pierwszeztychpytań,oto,jakmożliwajestobiektywnośćwbadaniu
rzeczywistości,którejjestsięuczestnikiemiwspółtwórcą,wsposóbnatu-
ralnypchnęłomniewstronęrozwiązańWebera,niezaśEmile’aDurkhe-
imaijegokontynuatorów.Tuimpulsemdopostawieniakolejnychpytań
stałysiędwamomenty.Pierwszytookreśleniewątkówmetodologicznych
wmyśliWeberamianemWissenschaftslehre,które-jakmyślę-trafnieod-
dajeideępowiązaniapodmiotupoznającegozeświatemkulturyorazisto-
tęsamejmetodologiijakopotencjalnieniekończonegoprocesupoznania,
adekwatnegoujęciairozumieniarzeczy,procesuprzebiegającegorówno-
legledoprzyrostuwiedzyodanymprzedmiocie.Drugimmomentembyło
ustanowienieVerstehenfundamentalnymnastawieniemsocjologii,które
wywodzisięzeswoistościtejnauki,azarazemugruntowujejejautonomię.
Kolejnerozdziały(poszukiwanieodpowiedzinapytania)oddająrównole-
głośćkilkuwątkówzainspirowanychmyśląWebera.
Nawetwgranicachparadygmatutranscendentalno-hermeneutycznego
rozumienieprzechodziłolicznetransformacje:odmetody,wyodrębniającej
naukiokulturzespośródinnychnauk(Landgrebe1993)iumożliwiającej
przeniesieniesięwobiektywizacjewewnętrznychdoświadczeńżycia,po
egzystencjał,czylipodstawoweokreśleniekategorialneludzkiegoDasein.
DlategodziękianalizieWeberowskiegoVerstehenmogłamzadaćpytanie
oto,jakuporaćsięzobecnościączynnikówpozaracjonalnychwkontekście
