Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Psychologiczneispołeczno-kulturoweuwarunkowania…
21
tysta”)możesprzyjaćwzbudzeniuskojarzonegozniminnegoelementu,nie-
zależnieodtego,czyjesttoelementdeskryptywny,reprezentacjaumysłowa
określonegowrażeniacielesnegoczyteżreakcjaafektywna(którateżjest
przecieżreakcjącielesną,psychofizyczną).Innymisłowy,pomyślenieoden-
tyściemożezwiększyćdostępnośćumysłowąnietylkodeskryptywnychele-
mentówskojarzonychzgabinetem,alerównieżodczuć,któretowarzyszą
namwgabinecie.
ZgodniezprzyjętymtuzaKatarzynąBojarskąszerokimrozumieniem
pojęciareprezentacjiumysłowejzajejrównoprawneskładowebędziemy
uznawaćwszystkoto,coumysłzdołasystematyczniezarejestrowaćiskojarzyć
zreprezentowanymobiektemlubobszaremrzeczywistościniezależnieod
tego,czyskojarzonyelementmanaturędeskryptywną,czyjakąkolwiekinną.
Wskładposzczególnychreprezentacjipoznawczychmogąwchodzićwdo-
wolnychproporcjachróżnerodzajeskojarzonychelementów.Przechowywa-
nawumyślereprezentacjaniemusibyćnawetskojarzonazidentyfikatorem
symbolicznymwpostacinazwyreprezentowanegoobiektu.Przykładowo,
wumyślemałegodzieckabędącegonaprzedsłownymetapierozwojuschemat
poznawczywizytyulekarzamożepowstaćgłównienapodstawieidentyfika-
torówzmysłowych(np.wzrokowe,słuchowe,doznaniakinestetyczneitp.).
Reprezentacje(schematy)poznawczepowstają,rozbudowująsięlub
ulegająmodyfikacjipodwpływemróżnegorodzajudoświadczeń:czyto
wramachwłasnejbezpośredniejstycznościzreprezentowanymiobiektami,
czytowtokutransmisjispołecznej,tzn.cudzychprzekazów(por.np.Jary-
mowicz2001),czytowramachwłasnychprzemyśleńitowarzyszącychim
reakcjiafektywnych,czytowramachzłożonychinterakcjipomiędzydo-
wolnymiokolicznościamispośródpodanychpowyższej(Bojarska2014b).
Konsekwencjąomawianychprocesówjestto,żeposzczególnetreściprze-
chowywanewnaszymumyślemogąpochodzićzróżnychźródełoróżnej
wiarygodnościizróżnychokresównaszegożycia.Możetoprowadzićdosy-
tuacji,żetakdługo,dopókisięnatymniezłapiemy,zaprawdziwemożemy
jednocześnieuznawaćinformacjepozostającezesobąwlogicznejsprzecz-
ności(zob.np.Jarymowicz2001;Wojciszke1991).Możeonabyćniedo-
strzeganaprzezumysłdopóty,dopókiowesprzeczneelementyniezostaną
wzbudzonewumyślejednocześnieidopókinaniezgodnośćniezostanie
skierowananaszaświadomauwaga.
Mogłosięnaprzykładzdarzyć,żejakodzieciświetnieibeztroskoczuli-
śmyczyczułyśmysię,będącsobąirobiącdokładnieto,cochcemy.Nazywa-