Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Poprzewrociebolszewickim.
OrganizacjapolskichkomunistówwRosjiRadzieckiej
1.1.KomisariatdoSprawPolskich
nDekretopokoju”
,wktórympadłyznamiennesłowaoprawienarodówRosjido
samostanowienia,jakkolwiekzpunktuwidzeniapolskiejniepodległościdokument
ważny,byłaktemdwuznacznym.nDekret”
,którymiałzniwelowaćantagonizmy
międzynarodamibyłegoimperiumcarskiego,mówiłoszerokiejautonomiitery-
torialnejdlazainteresowanychnacji,amiałotosprzyjaćdążeniomdopozostania
wobrębienwolnejisocjalistycznej”wspólnotynarodów
1
.TymsamymRosja,do
tejporypaństwounitarne,teoretycznieprzynajmniejnamocyogłoszonejprzez
RadęKomisarzyLudowychtydzieńpóźniej(15listopada1917r.)nDeklaracji
PrawNarodówRosji”
,staćsięmiałaopierającymsięnazasadzierównouprawnie-
nia,ndobrowolnymiuczciwymzwiązkiemnarodów”2.Głównezałożeniatakiego
związkuLeninprzedstawiłjeszczewmaju1917r.,oświadczając:
Naródrosyjski,robotnicyichłopiniechcąiniebędątrzymaćprzemocąwgranicachRosji
żadnegonarodunierosyjskiego(niewielkoruskiego).Wielkorusiproponująwszystkimnarodom
braterskisojusziutworzeniewspólnegopaństwanapodstawiedobrowolnejzgodykażdego
poszczególnegonarodu3.
1
1917październik26/listopad8,Piotrogród.DekretopokojuuchwalonynaIIOgólnorosyjskim
ZjeździeRadDelegatówRobotniczych,ŻołnierskichiChłopskich[w:]Dokumentyimateriałydo
historiistosunkówpolsko-radzieckich,t.I,Marzec1917-listopad1918,oprac.W
.Gostyńska,I.Jaż-
borowska,P
.Olszeński,S.Wroński,A.Zatorski,Warszawa1962,s.156-158.Wśladzatymdoku-
mentemopublikowanoodezwęnDowszystkichpracującychmuzułmanówRosjiiWschodu”
opodobnymwydźwięku,wktórejmocniejpodkreślonoprawonarodówmuzułmańskichdo
swobodyreligijnej,pielęgnowaniatradycjiikultywowaniawłasnychzwyczajów.Zob.:Wstęp
redaktorskido:CKRKP(b)-WKP(b)inacjonalnyjwopros…,s.6.
2
1917listopad2/15,Piotrogród.DeklaracjaPrawNarodówRosjiogłoszonaprzezRadęKomi-
sarzyLudowychRFSRR[w:]Dokumentyimateriały…,t.I,s.166-167.
3
Wstyczniu1918r.LeninwprojekcienDeklaracjiPrawLuduPracującegoiWyzyskiwanego”
przedstawiłzkoleiplanzbudowaniapaństwawielonarodowego.Zob.:ZSRRpaństwowielonaro-
dowe,red.M.I.Kuliczenko,I.F.Anoszkin,T.J.Burmistrowa,G.B.Garibdżanian,G.O.Zimanas,
