Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.KomisariatdoSprawPolskich
23
biurokracjęcarską,tyleżebyłybardziejzdyscyplinowaneiposłuszne.nPartyjny
bolszewikujrzałsiępanemsytuacji,ograniczonymtylkoodgóry,lecznieograni-
czonymżadnąwolądołu,mas,zarównodobrzenaKamczatce,jaknadDniestrem,
zarównodobrzewtundrze,jakwZagłębiuDonieckim”9.Ijednajeszczeopinia:
Komuniścirozegralitępartiępomistrzowsku.Zorientowawszysię,jakskuteczne,
nośnepropagandowosąobietnicedotycząceutworzeniarepubliknarodowych,zdecy-
dowalisięprzystąpićdoodbudowyImperiumwedługcałkowicienowegowzoru.Jedno-
rodnadotejporyRosjamiałabyćpodzielonananarodowejednostkiadministracyjne
[ł].Jednocześniejednakwładzananowoutworzonychterytoriachprzejśćmiałanie
wręcenacjonalistów,leczwręcebolszewików.Dziękitemuzabiegowiopróczefektupro-
pagandowegokomuniściosiągaliefektdodatkowy:wprowadzalizamieszanieirozłam
wszereginarodowców,którzyzaczynalisiędzielićnaumiarkowanych,gotowychdo
współpracynaoferowanychimwarunkachorazuznającychokaleczonąautonomięza
ważnązdobycz,inanieprzejednanych-odrzucającychmożliwośćkolaboracjizczer-
wonymi,przekonanych,żewyłączniepełnaniepodległośćbędziewstaniezaspokoić
aspiracjenarodów10.
WtejsytuacjiautonomicznaPolska,Polskaklasyrobotniczejikomunistycznej
awangardy,miałabyćjednymzczłonówFederacyjnejRosjiRadzieckiej,jaksuge-
rowałjużwstyczniunaWszechrosyjskimZjeździeSowietówipotemwkwiet-
niu1918r.Stalin.Onteżprzygotowałteoretycznepodstawypolityki,wedlektórej
Polska,podobniejakpozostałenokrainy”Rosji,miaładobrowolniezespolićsię,
obokinnychpaństwopanowanychprzezkomunistów,zMoskwą.Dlaprzywódców
bolszewickichterytoriumPolskinadalbyłoczęściądawnejRosjicarów,aPolacy
tymrazemdobrowolnieinazasadziesamostanowieniawinnisiępołączyćzinnymi
narodamiimperium11.StądstosunekdoPolskiijejaspiracjiniepodległościowych
stałsiędlabolszewikównfunkcjąstrategicznychinteresówRosji”12.Polskabowiem
odgradzałaRosjęodogarniętychrewolucyjnymfermentemNiemiec,którepostrze-
ganojakogłównynośnikideologiikomunizmuwEuropieZachodniej.Zrewolucjo-
nizowanieNiemiecizwycięstwokomunistówtamżebyłogwarantemprzetrwania
rewolucjiipozwalałomiećnadziejęnajejświatowezwycięstwo13.
9R.Wraga,Ustrójsowiecki(Marksizmastalinizm,komunizmasowietyzacja),Rzym1945,
s.36.
10W
.Zajączkowski,dz.cyt.,s.186.
11
W
.Balcerak,Genezaiuwarunkowaniawojnypolsko-radzieckiej1919-1920[w:]Wojna
polsko-sowiecka…,s.11.
12A.Nowak,PolskaitrzyRosje…,s.84,88.
13
Przytymwojna,wktórejzderzyćsięmiałydwaprogramyterytorialne-bolszewicki:
rozszerzyćrewolucjęiPiłsudskiego:zbudowaćfederację-byłazatemniedouniknięcia,nie
tylkozuwaginaplanyMoskwy.Zpolskiejstronynstawkarównieżnieograniczałasiędo
