Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RękopisznalezionywSaragossieł
15
RelacjetegotypuwystępująwRękopisiewmałymtylkostopniu.
Tokzdarzeńniepolegabowiemwtymdzielenainterakcjipomię-
dzyopowiadaniamitraktowanymijakoswoisteczynnościazacho-
waniamiodbiorcówlubsłuchaczy.WRękopisienieistniejewłaści-
wiepojęcieodbiorcyopowiadania,którybyłbysprzężonywjakiś
sposóbzjegonadawcą.Większośćhistoriijesttuopowiadanawspo-
sóbpodobny,bezwzględunasłuchaczyobecnychczydanychpo-
tencjalniewcałejopowieści.FabularnośćRękopisunierozgrywasię
wplaniezetknięćnarracjiiodbioru,jestzjawiskiemprostszymibliż-
szymflzwyczajnej”zdarzeniowościprezentowanejwutworachepic-
kich.Dlauzasadnieniatakiejsugestiipotrzebnyjestjednaknieco
dygresyjnywywódhistorycznyiteoretyczny.
RozpatrująckompozycjęRękopisu,azwłaszczahistoriiAvadora,
wartozwrócićuwagęnatęwłaściwośćpowieściszkatułkowej,którą
nazwaćbymożnafunkcjonalnościąlubekonomiąopowiadania,
ocenianązewzględunaprezentacjępewnegoflświata”,ewentual-
niezuwaginamimetycznezadaniapowieści.Jeślizałożyćistnienie
takichzadań,tonarracjaszkatułkowajestnaogółskrajnienieekono-
miczna.Oilebowiemhistoriecząstkowepowieściszkatułkowejmają
konstytuowaćwspólniepewienflświat”,todokonująoneniejako
jegoatomizacji:zamiastflświata”zintegrowanegoczyzsyntetyzowa-
negowystępujetusumaróżnychjegoaspektów,coprowadzido
nieuniknionychpowtórzeńwróżnychopowiadaniachpewnych
wspólnychelementówtegoflświata”.Taknp.przestrzeńzsumowana
(addytywna)jestprzestrzeniąukazanąmniejekonomicznieniżprze-
strzeńzintegrowana8.Jestponadtoprzestrzeniąnieciągłą.To,co
dotyczyprzestrzeni,odnosisięszczególniewyraziściedopostaciiich
historii.Powieśćszkatułkowadokonujejakbyrozmnożeniapostaci
pewnegoflświata”.Wświeciepowieściowymistniejebowiempo-
bymożnanateoriiaktówmowyoraznapojęciuflznaczeniapragmatyczne-
go”.Zob.A.Okopień-Sławińska,Semantykawypowiedzipoetyckiej.(Preli-
minaria),Wrocław1985,s.34-48.
8
Ostrukturzeprzestrzeniwpowieścizob.G.Hoffmann,Raum,Si-
tuation,erzählteWirklichkeit,Stuttgart1978,s.586-628.Pojęcieodbioru
wzastosowaniudoopowiadańramowychomawianejestwpracy:R.u.
H.Zeller,ErzähltesErzählen,w:Erählforschung,Hrsg.W.Haubrichs,t.2,
Göttingen1977,s.102-113.
