Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RękopisznalezionywSaragossieł
17
ściodwędrówekbohaterów,toistotnawtakiejpowieścijestnaogół
różnicamiędzyflgęstością”,czylidokładniejsząokreślonościąprze-
strzeniwjejcentrum-aflrozrzedzenieniem”,czyliniewielkąokreś-
lonościąperyferii.Takzbudowana,ciągłaiscentralizowanaprzestrzeń
powieściklasycznejjestzarazemfunkcjonalnaiekonomiczna:jej
istnieniejakofundamentuzdarzeńpozwalaomijaćwielokrotnebu-
dowanieusytuowańprzestrzennychróżnychczęściopowieści.
Zasadaekonomiidotyczyteżpostacipowieściowych,ichfunkcji
ihistoriiznimizwiązanych.Powieśćklasycznadokonujeniejako
redukcjipostaciihistoriizawartychwpewnympotencjalnymuni-
wersum:to,cowśródistniejącychpotencjalnierólihistoriijestpo-
wtarzalne,ito,conadajesiędozespolenia,zostajeczęstozintegro-
wane.Zkilkufunkcjonalniezbliżonychpostacipowstajejedna,kilka
analogicznychlubstanowiącychciągłyszereghistoriizamieniasię
wjedną.
Mówimytunietyleorealnychpraktykachtwórczych,ileorelacjach
strukturalnych.Istniejątakżejednakkonkretneprzykładypowieściopi-
sarskichoperacjiredukcyjnych.BalzakwydającjakoksiążkęswąKobie-
tętrzydziestoletnią,dokonałredukcjiczysyntezykilkuzaplanowa-
nychopowieścikonstruującpostaćbohaterkitytułowejjakowynik
integracjikilkupostaciiscalającwątkiopowieści9.Postaciwięcjest
wpowieściklasycznejstosunkowoniewiele.Niektórejednakznich
stanowiąjakbypunktywyjściaodcentrumpowieścido-wmniej-
szymlubwiększymstopniuzrealizowanego-rozwinięciajakiejśhi-
storiiczyodsłonięciajakiejśprzestrzennejperspektywy.Tafabularna
lubprzestrzennaperspektywasięgaćmożedalekoigubićsięnieja-
kownieskończoności.Oilejednakpowieśćszkatułkowarealizuje
teindywidualnehistorieiwłaściweimprzestrzeniewsposóbkon-
kretny,rozbudowanyipomijającywszelkąekonomięopowiadania,
topowieśćklasycznaukrywazaniektórymipostaciamijedyniemoż-
liwośćposzerzeniaswegoświataonowehistorieinoweprzestrzenie.
JakprzedstawiasięstrukturaopowieściAvadoranatletakiego
przeciwstawieniapowieściobudowietypowoszkatułkowejipowieści
klasycznej?Wskazaliśmyjużnaelementypowieściowejintegracji,
9
Zob.H.Weinrich,Tempus.BesprocheneunderzählteWelt,Stutt-
gart1964,s.208;K.Maurer,ErlebnisundDichtunginBalzacs„Frauvon
dreissigJahren”,flRomanistischesJahrbuch”1959,s.160.
