Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RękopisznalezionywSaragossieł
11
hrabiegodePeñaVelez.Trzecia-przezksiężnąMedinaSidonia,
narratoraIVstopnia,orazpodporządkowanychjejnarratorówVstop-
nia:jejojca,hrabiegodeValFlorida,orazprzyjaciela,Hermosita.
Czwarta-przezmargrabiegoTorresRovellas,znanegojużuprzed-
niojakoLonzeto,narratoraIVstopnia,orazpodporządkowanąmu
narratorkęVstopnia,służącąSylwię5.Kryteriumzatemszkatułko-
wościwydajesięspełnione,aomawianyfragmenthistoriiAvadora
uważanybyćmożezazespółopowieścipowiązanychprzedewszyst-
kimosobąNaczelnikaCyganówjakogłównympodmiotemopowia-
dającym.Opowieściniższychstopnipodlegają,zgodniezzasadą
szkatułkowości,obramowywaniu,coszczególniewyraźneiefektow-
nejestwtedy,gdynp.AvadorowswejrelacjiIIIstopniaumieszcza
paręopowieścistopniaIV
,atakżepodporządkowanychimopowie-
ścistopniaV
,bypoosiągnięciupewnejflgłębokości”narracjiwrócić
stopniowodopoziomupodstawowego.Kunszttejtechnikipolega
naodprowadzeniuodbiorcytakdalekoodwyjściowegopoziomu
narracji,iżzostajeonwpewnymmomenciezapomnianynarzecz
następnych6,oraznaumiejętnościnaturalnego,aleizaskakującego
powrotudotegopoziomu.Zabiegtakijestświetniezrealizowany
wtymfragmencieopowiadańAvadora,gdzienarrator,udającyzmar-
łegoiukrytywpodziemiu,przytaczadwupoziomoweopowieści
księżnejMedinaSidonia,margrabiegodeValFloridaiHermosita,
ułożonetak,żepowracająwkońcuwsposóbnaturalnydojegofa-
talnejsytuacji,zktórąsiętreściowowiążą(dz.26-29).
Technikatawykluczawszakżezupełnąniezależnośćtematyczną
poszczególnychopowieści.Itunatykamysięnasprawędwoistego
rozumieniakompozycjiszkatułkowej,atakżewogólekompozycjira-
mowej.Istniejebowiem,popierwsze,możliwość,żenarratoropo-
wieściobramowującej(albotylkosytuacjiobramowującej)wprowa-
dzapostaćopowiadającąhistorięflniższegostopnia”wyłączniejako
podmiotmówiący.Szczególniewyraźnejesttowtedy,gdypostaćta
niejestosobiścieobecna,leczzastępujejąlektorodczytującytekst.
WRękopisiewypadektakiwystępujenp.przyodczytywaniuprzez
5
UproszczonyschematcałościhistoriiAvadoraprzedstawiłJ.Krzy-
żanowskiwHistoriiliteraturypolskiej(Warszawa1966,s.527).
6
Zob.B.Romberg,StudiesintheNarrativeTechniqueoftheFirst-Per-
sonNovel,Stockholm1962,s.64.
