Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sał:uAskoroWiliapolskatchnietymświętymurokiemwzniosłychmysteryów
domowegoogniska,todompolski,naniewzruszonychwęgłachmiłościoparty,
stoizdrowyisilny”
10
.
Dziecko,biorącudziałwświątecznychzwyczajach-zarównodomowych
(np.ucztawigilijna),jakizbiorowych(np.pasterka)-uczyłosięfunkcjonowania
wkulturzematerialnejiduchowej,nabywałoumiejętnościtrwaniawustałym
ipowtarzalnym”czasiesacrum.Trwaniedzieckawtradycji,rozumianejjako
przekazywaniewiadomości,zwyczajów,obyczajówzpokolenianapokolenie
11
,
wpływałonakształtowaniesięswoistegotradycjonalizmu.Opróczpoczucia
jednościobrzędowej,uczestnictwowtradycjachdawało,szczególniewtrudnych
momentachhistorii,poczucienarodowo-patriotycznegotrwania,głównieprzez
używaniemowypolskiej,modlitwywjęzykuojczystymikultywowaniezwy-
czajówreligijno-narodowych
12
.uTrwałośćtegoprzeżyciaipodtrzymywaniejego
intensywnościopartesąnautrwalonychschematachsocjalizacjiiwychowania,
którestanowiąospołecznejaktualnościwartościodświętnych,spełniających
ważnąrolęwzachowaniutożsamościkulturowejspołeczeństwa.(Ż)Święto
jesttymokresemwżyciukażdejspołeczności,wktórymzcałąmocąspołecz-
nejważnościuwidaczniająsięmechanizmysterująceżyciemspołecznym”
13
.
Wczasieświętanormalnyczasizwykłaprzestrzeństająsięniecodzienne,aby
człowiekmógłwpełniuczestniczyćwświęciezgodnieztradycją,któraujest
jednymzpodstawowychsposobówwłączeniaprzeszłościijejkulturowych
treścidoobecnejświadomościspołecznejistanowigłównyelementprocesów
świadomościowych,poprzezktórehistoriawpływanalosyspołeczeństwilosy
tewspółkształtuje”
14
.
J.Słowacki,Złotaczaszka,B.Prus,Wigilia,W.Reymont,Chłopi,S.Wyspiański,Wyzwolenie,tomik
K.IłłakowiczównyKolędypolskiejbiedy.WWigiliępowrotuitp.
10
S.Smolka,WWiliąBożegoNarodzenia.PamiątkaostatniejWiliiXIXwieku,Kraków1900,s.21.
11Polskiebadanianadtradycjąpor.m.in.:J.Szacki,S.Czarnowski,K.Dobrowolski,J.Burszta;
analizapojęcia,por.B.Dymara,W.Korzeniowska,F.Ziemski,Dzieckowświecietradycji,Kraków
2010,s.31-39,71-75,211-215;por.Noweczytanietradycji.ZinspiracjiRokiemKolbergowskim,red.
E.Nowina-Sroczyńska,S.Latocha,Łódź2016.
12
Zob.np.S.Walasek,Wpływrodzinynakształtowaniesiępostawpatriotycznychwśród
młodzieżypolskiejwGalicji(odIIpołowyXIXdopierwszegodziesięcioleciaXXwieku),[w:]Rodzina
jakośrodowiskowychowawczewczasachnowożytnych,red.K.Jakubiak,Bydgoszcz1995,s.86-95;
A.Ładyżyński,Rolarodzinywkształtowaniupostawreligijnychipatriotycznychwzaborzeaustriackim,
[w:]Tamże,s.96-105;M.Nawrot-Borowska,EdukacjapatriotycznawrodzinachpolskichwIIpołowie
XIXinapoczątkuXXwiekuwświetleliteraturypamiętnikarskiej,[w:]Niepodległośćiwychowanie.
ZdoświadczeńIIRzeczypospolitej,red.W.Jamrożek,M.Pękowska,E.Kula,Kielce2012,s.125-178;
K.Kabacińska-Łuczak,K.Ratajczak,Dzieckochłopskiewczasiesacrum,s.279-302.
13W.Świątkiewicz,Integracjakulturowaijejspołeczneuwarunkowania,Katowice1987,s.65,
cyt.za:H.Nadrowski,Sacrumczasoprzestrzeni,s.333-334.
14B.Dymara,W.Korzeniowska,F.Ziemski,Dzieckowświecietradycji,s.71.
28
