Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Antologiatekstówzgettałódzkiego
wielkiejorkiestry.Plecytrochęprzygarbione,nogirozstawione,tenmały,gibki,
szczupłyczłowiekpodskakujejaknahuśtawcealbo–mówiącdokładniej–jak
człowiek,którysamjestpublicznościąipodążazarytmemwłaśniewykonywanej
muzyki.On,TeodorRyder,uchodzizaczynnikodpowiedzialnyzaprogram.Jego
sercenależypozorniedoBeethovenairomantyków(Mendelssohn,Schumann,
Schubert),choćniezaniedbujeBacha,Händla,HaydnaiMozarta.Gdyby
miałdostępdomateriałumuzycznego,zpewnościąprzedstawiłbycośzmuzyki
żydowskiej,sztukiJosefaAchrona,GustawaMahlera,ArnoldaSchoenberga
albowręczwschodnioeuropejskichżydowskichkompozytorówczerpiących
zżydowskiejludowejduszy,jakWeprik,Krein,Engel,Rosofsky…Aleniema
sensumarzyćotakichmożliwościach,oddawaćsiętegorodzajuiluzjom.Takjak
wgetcieniemajajkaanicytryny,takniemateżnut,instrumentów,partytur.
Ryder,dyrygent,[korzysta]zmałejpodręcznejpartytury,wktórejnaturalnienie
sązaznaczonewszystkieinstrumenty,awięcniewszystkiepartie,leczorkiestra
funkcjonujetakprecyzyjnie,żewystarczakilkanpchnięć”batutą.
Czterystaosóbśledzikażdorazowogręnascenie.Nieirytujeichona,przyjmują
jąjakcośnaturalnego,jakprzeznaczenie,jakcoś,czegochceBóg,żesłyszą
Beethovenawsłabooświetlonejsali,oboknajbardziejokrutnejrzeczywistości,
ponadaurągestykulującegomężczyznyzżółtągwiazdąnaplecach.Iwłaśnieten
Beethoven,októrymtakwielefilozofowanoipisanoiktóryinterpretowanyjest
jakonajgłębszeobjawienie:Vsymfonia.Dobrzejestnietylkoczłowiekowizgetta
zagubićsięwmedytowaniu.Nerwywymagajątroski.Pokoncerciepowrótdo
codziennejzupy(lubsuchychkartofli).Posłuchudomagasięjeszcześpiewak.
RudolfBandlerzPraginależydonajbardziejpożądanych.Jegogłębokibaryton
madużemożliwościwyrazu:oddramatupogroteskęiburleskę.Śpiewaarie
zwłoskichoper,śpiewajezczarującymwłoskimparlando,akiedyśpiewaballady
LoewegolubpieśniSchuberta,tonawetduszeurodzonewgetcieczująsięjak
usiebiewdomu,przypominająsobiebyćmożewierszeSchilleraiHeinego,
którejakwiadomobardzodługonależałydoulubionychwierszyŻydów
wschodnioeuropejskich,ażdoczasu,kiedyciniemieccypoeciwyparcizostali
przezwłasnąjidyszowąliteraturę.
Jeszczetylkokrótkorozbrzmiewająinstrumenty:jakaśfantazjaznMignon”
lubuwerturazMendelssohnaalbokawałekSmetany,nawetJacquesOlenbach,
któryreprezentowanyjesttylkowpostacinPięknejHeleny”.Instrumentalizacja
wielusztukmusinapawaćtroskągrającychpianistów,jakprzykładowomłodego
prażaninaKurtaBehra.Itakrodzina,którejpowierzonozadanie,przygotowanie
ciężkodoświadczonymludziomrazwtygodniudwóchwyzwalającychgodzin,
trzymasięrazem.WtymsensienazwaimisjaDomuKulturyjestuzasadniona.
