Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
JanP
.Hudzik
żesamafilozofiakonceptualna,reprezentującaobiektywizmteoretycz-
ny,jestbezradnawobecprzemocogennejstrukturymyśli.Poradzićmoże
sobiezniątylkomit–mistykaobietnicyzmartwychwstania,pojętegojako
wyzwoleniespodjarzmazłaiprzemocy.
PodobnierzeczmasięzLévinasem,którybyłbodajnajbardziejrady-
kalnymmyślicielemwformułowaniuaporiipoznaniakonceptualnego.
Aporiatamodelowodanamabyćwedługniegowrelacjietycznej–wobec
drugiegoczłowieka.Polegaonanauwikłaniu(podmiotu)wkompulsywne
rozdarciemiędzypragnieniemzabójstwaamoralnymimperatywemnie-
zabijania.Jegozdaniemrozwiązanie,któreprzystoiczłowiekowi,zawarte
jestwdoświadczeniuepifaniitwarzy:HInnyczłowiek–absolutnieinny
–swojąepifaniąwtwarzyparaliżujeposiadanie,kwestionujeje.”41Ale
takiedoświadczeniemacharaktermistyczny–epifaniatogr.objawienie
się,słowoużywanewodniesieniudoBoga,któryobjawiasięwhistorii
narodużydowskiego.Innyczłowiekzostajewięcopisanytutajnawzór
ipodobieństwoBoga–nieskończonegoinieogarniętego.Czytamydalej
m.in.:HObcującznieskończonązewnętrznościąlubwywyższeniem,naiw-
nośćbezpośredniegopopędu,naiwnośćbytu,którypędziprzedsiebiejak
ślepasiła,wstydzisięwłasnejnaiwności.Odkrywa,żejestprzemocą.”42
HNieskończonazewnętrzność”,Hwywyższenie”toformułyubóstwienia
człowieka,doświadczeniaobcegonaiwnym,codziennymkontaktomznim.
Lévinasodwołujesiędodoświadczenianaturymistycznej–jegoetyka
mabyćwgruncierzeczyniewyrażalna,pozbawionaprzemocy,tzn.mabyć
etykąbezprawczyregułmoralnych,etykąsamejtwarzybezsłówipojęć
–bezżadnegoetnicznegojęzyka.Radykalnośćtegostanowiskaczynigo
pewnąformąintelektualnejintrygilubprowokacji:wiadomoprzecież,że
niedasięusunąćmomentuprzemocowego,czylipojęciowego/komunika-
cyjnego,ztego,conasłączyzesobą.Wiadomo,żekażdatwarzjesttakże
słowem,anietylkospojrzeniem–filozofwierzyjednakmimowszystko,
żetosłowomożeniebyćprzemocą,musibyćwięcczymśinnym.Czym
zatem?Jeślinieprzemocą,tojakąśpostaciąofiarowaniasiebieinnemu.
Aletonadalmetaforareligijna.JaktłumaczyDerrida,wspojrzeniu,epi-
faniitwarzyHźródełimożliwościpojęcianietworzymyśleniebycia,lecz
darświatazłożonybliźniemujakocałkieminnemu”.Ijeszczekomen-
tarz:HWowejpierwotnejmożliwościofiarowania,wjegojeszczemilczącej
41
E.Lévinas,Całośćinieskończoność...,s.198.
42
Tamże,s.199.
