Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odfilozoficznejarogancjiifascynacjiprzemocądoimperatywujejniestosowania
29
intencji,językjestwolnyodprzemocy(czyjestjednakjeszcze,wowej
czystejintencji,językiem?).”43
Logikadwuwartościowa–prawda/fałsz–tracituswojąważność,język,
którymporozumiewamysięzesobą,jestiniejestzarazemsystememzna-
ków,odnosinasdoczegośpozasobąinieodnosi,wyrażacośiniewyraża
–tajegonieustabilizowanapozycjaontologicznasprawia,żewrezultacie
naszstosunekdoinnegomasięcharakteryzowaćHekonomią”Hprzemocy
inie-przemocy.”44Wtenotosposóbwfilozofiiobjawiasięczłowiekdotąd
jejnieznany,czylijakopotencjalnysprawcaiofiaraprzemocywjednym,
uwikłanywnamiętnościmiłowaniaipanowania,złości,zazdrości,stra-
chu,zmuszonywalczyćznimi–zsobąsamym–itylkowtychzmaga-
niachniestosowaćprzemocy.Toobjawienieoznaczajednakreaktywację
myślimitycznej–mistycyzmu.Człowiek,któryjestpodmiotemiadre-
satemimperatywuniestosowaniaprzemocy,danyjestprzezmisterium
fascinosumitremendum-tajemnicęprzyciągającąiodpychającą.Miste-
riumrządzisięlogikąparadoksu.
Stądifundamentalnetrudnościzwiązanezezrozumieniemzawiłych
tekstówLévinasaiDerridy,tekstówprzypominającychmomentamieks-
presjeprzeżyćmistycznych.Dlazilustrowaniategoproblemuodwołajmy
sięnakoniecdorelacjiprofesjonalnego,bytakrzec,mistyka–św.Jana
odKrzyża.NieludzkiecierpienianazywaonHnocąducha”,wktórejBóg
Hoczyszcza”duszę–jejHsubstancję”zmysłowąiduchową:
HTegowszystkiegodokonywaBógzapośrednictwemciemnejkontem-
placji.Duszaogołoconazpojmowańipozbawionanaturalnegooparcia
cierpiwniejpróżnię,cojestbardzobolesnedlaniej,cośtak,jakby
komuśzatrzymanopowietrzelubpozbawionogooddechu.Nadtodozna-
jeoczyszczenia,któreniszczy,opróżniainiweczywniejwszystkieprzy-
wiązaniauczucioweiniedoskonałenawyki,jakiezaciągnęławcałym
życiu,takjakogieńwypalazaśniedziałośćirdzęmetalu.”45
ŻadneHpojmowania”,dzisiajpowiedzielibyśmy:dyskursykulturo-
we,Hnawyki”czyHprzywiązaniauczuciowe”niewyjaśniąznaczeniabólu
tejHciemnejkontemplacji”,wktórejduszamaodczuwaćHcieńśmierci,
43
J.Derrida,Przemocimetafizyka...,s.255.
44
Tamże,s.217.
45
Św.JanodKrzyża,DroganaGóręKarmel,Nocciemna,tłum.O.B.Smyrak,
Warszawa2002,s.413.
