Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przemocwujęciupsychopedagogicznym
11
•przemocmacharakterinterpersonalny,
•jestintencjonalna,
•powtarzasię,
•jestnaruszeniemprawidóbrosobistychjednostki,
•zawszeprowadzidoszkody,
•macharakterzachowaniagodzącegowautonomięjednostki,
•osobąodpowiedzialnązaprzemocniezależnieodjejrodzajujestsprawca,
anieofiara.
Wliteraturzeprzedmiotuwyróżniasięróżneklasyfikacjeprzemocywzależ-
nościodprzyjętegokryterium.Biorącpoduwagęprzejawyprzemocy,najczęściej
wyodrębniasięprzemocfizyczną,psychicznąiseksualną.Pozaprzemocąmiędzy
ludźminiektórzybadaczemówiątakżeoprzemocywobeczwierząt(A.Ganley
za:W.Badura-Madej,A.Dobrzyńska-Mesterhazy,2000).
Przemocpsychiczna,czyinaczejemocjonalna,obejmujepodejmowanewobec
osóbdziałania,którepowodująunichpoczucieponiżenialubzagrożenia,atakże
negatywnezmianywobraziesamegosiebie,coskutkujenegatywnymikonse-
kwencjamiwzakresiefunkcjonowaniapsychospołecznego(E.Jarosz,2001).
Przemocfizycznawiążesięzryzykiemurazówciała,atakżeodległymiinie-
widocznyminastępstwamipsychicznymi.Wliteraturzewyróżniasięformębierną
iczynnąprzemocyfizycznej(B.Hołyst,1997;J.Mazur,2002;E.Lisowska,2005).
Przemocseksualnapoleganazmuszaniuosóbniewpełniświadomychlub
obawiającychsięodmówieniadoaktywnościseksualnejwbrewichwoli(W.Ba-
dura-Madej,A.Dobrzyńska-Mesterhazy,2000).B.Krahè(2005)doprzemocy
seksualnejpozastosunkiemseksualnymzaliczapocałunkiipieszczotyzzastoso-
waniemróżnychrodzajówprzymusu,nękanie,śledzenieofiary,rozbieraniezuży-
ciemsiły,filmowaniepodczasstosunkuitp.
Zaniedbaniemożnaokreślićjakodeprywacjępotrzebjednostki.Najczęściej
stosujesięjewobecdzieci,osóbchorychistarszych(ogólniemówiącsłabych
ibezbronnych)(Z.Brańska,M.Szymański,1998).Wzależnościodrodzajunie-
zaspokojonychpotrzebwyróżniasiękilkatypówzaniedbania:emocjonalne,fi-
zyczne,wychowawczeiedukacyjne(E.Lisowska,2005).
Wliteraturzeprzedmiotumożemyjednakodnaleźćinneformyprzemocy,
pozatymiczteremapodstawowymi,naktórewskazanopowyżej.
I.Obuchowska(1989)zwracanaprzykładuwagęnaprzemocstrukturalną,
która–jaksamanazwawskazuje–wiążesięzniesprawiedliwymistrukturami
ocharakterzespołecznym,politycznymczykulturowym.
WzależnościodstanuemocjonalnegosprawcówprzemocyJ.Mellibru-
da(1993)wyróżniaprzemocspontaniczną(gorącą)iinstrumentalną(chłodną).
Osobystosująceprzemocgorącąodczuwająwściekłośćigniew(zachowaniema
charakterwybuchowy).Przemocchłodnapoleganarealizowaniuprzezsprawcę
pewnegoplanu,dlategoteżjegodziałaniasąceloweiprzemyślane.Wsytuacji
