Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Badającstereotypowedefinicjesytuacji,skupiamyjednakuwagęnatym,co
powtarzalneiregularne,natym,coograniczaspontanicznedziałania.
Poszukująctakichregularności,możnazauważyć,żestereotypowedefinicje
sytuacji,którewdotychczasowymrozumowaniubyłytraktowaneniezależnieod
siebienawzajem,mogątworzyćbardziejzłożoneukładyowłasnejstrukturze.
Narojekmówiłwzwiązkuztymo„kulturowymaparaciepercepcyjnymstosun-
kówmiędzyludzkich”(Narojek1980,s.80),awięccałymzestawiestereotypo-
wychdefinicjiowłasnymośrodkuskupienia.Wswoichbadaniachdążyłdozre-
konstruowaniatakiegoaparatuzwiązanegoztakzwanąsytuacjąpodstawową.Nie
wchodzącwszczegółytejkoncepcji,możnapowiedzieć,żechodziłotuoodkrycie
wszelkichstereotypowychdefinicji,związanychzjednymtypemsytuacjispo-
łecznej.Sytuacjatabyłatraktowanajakootoczonaniejakoróżnymischematami
jejpostrzegania,zktórychmogąkorzystaćangażującesięwniąjednostki.
CelemNarojkabyłoprzytymdotarciedotychdefinicji,któresąwykorzy-
stywanewdziałaniu.Chociażrekonstruowałjenapodstawieanalizypamiętni-
ków,awięcwypowiedziodziałaniach,jegobadanianależąraczejdotych,które
odnosząsiędopoziomudziałania.Interesowałygopotoczneschematypostrze-
ganiasytuacjiwykorzystywaneprzezdziałającejednostki.Napodstawieznajo-
mościtychschematówNarojekuzyskałwglądwlogikęludzkichdziałańwsy-
tuacjachpodstawowychiopisałpewnecharakterystycznedlaspołeczeństwa
PRLprocesygrupotwórcze
19.Wyrażanewpamiętnikachdefinicjesytuacjitrak-
towałwięcjakozdającerelacjezrzeczywistychdefinicji,przyjmowanychprzez
autorówwtokuwłasnychdziałań.
Wypowiedziodziałaniachmożnajednak–jakwspominałam–rozpatrywać
takżeniezewzględunato,jakiezachowaniamogąbyćznimipowiązane,aleze
względunato,jakiobrazświatazsobąniosą.WbadaniachWinicjuszaNarojka
jestobecnatakżetadrugaperspektywa,kiedystarasięzrekonstruowaćobrazy
strukturyspołecznejzawartewstereotypowychdefinicjachsytuacji
20.Zawsze
jednakośrodkiemskupieniadefinicjisytuacji,awkonsekwencjikryterium,wedle
któregoposzukiwałichwpamiętnikach,byłichzwiązekztypowąsytuacją.Ste-
reotypowedefinicjeodnoszącesiędoróżnychsytuacjimogąjednak–zwłaszcza
nawyższychpoziomachorganizacjiwiedzy
21–tworzyćtakżewzajemniezesobą
powiązaneukłady,którewspólniegenerująpewienobrazrzeczywistościspołecz-
nej.Takimszczególnympoziomemorganizacjiwiedzy,naktórymmożnasię
doszukiwaćdziałaniategorodzajuaparatupercepcyjnego,wydająsięwłaśnie
wiadomościprasowe.
Dostarczająonecodziennieinformacjiobardzoróżnych,aktualnychwyda-
rzeniach,sąskoncentrowanenatym,conowe,coniepowtarzalne,ajednakna-
19Najbardziejzwięzłyopistychprocesówiichstrukturalnychkonsekwencjimożnaznaleźć
w:Narojek1989.
20Por.:zwłaszczaNarojek1982.
21Opoziomachorganizacjiwiedzywspołeczeństwiepor.:Berger,Luckmann1983,atakże
Berger1997.
