Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MaciejTeodorKociuba
Językomaniaiobrazofobia.
Odzwrotulingwistycznegodoikonicznego
ZainteresowaniejęzykiembyłowXXwiekuogromne.Realizowanoje
nawielesposobów,wróżnorodnychformach.Śledzonojegorolęwpro-
cesachpoznawczych,analizowanoszerokopojętąkulturęzwiarą,że
językjestnajważniejszymjejelementemizarazemgłównymkluczem
interpretacyjnym.
Najbardziejwpływoweokazałysiędwanurty:neopozytywizmwraz
zfilozofiąanalitycznąorazstrukturalizmwrazzjegowielokształtnymi
kontynuacjamiiprzetworzeniami.WażnąrolęodegrałarefleksjaMiche-
laFoucaulta,wdużymstopniuzależnaodstrukturalizmu,aleoferują-
canowytypanaliz,odwołującysiędopojęciadyskursu,awięcczegoś,
coznacznieprzekraczałozakrespojęciasamegojęzyka.
WpływowyprogrammetodologicznyKołaWiedeńskiego,pracaBer-
trandaRussellaiAlfredaNorthaWhiteheadanadsprowadzeniemmatema-
tykidologikiorazwczesnepraceLudwikaWitgensteinazłożyłysięna
proces,któryokreślonojakozwrotlingwistyczny(linguisticturn)1.Zemfazą
ichybaniebezpewnejprzesadycałośćtychprzemiannazywanonowym
przewrotemkopernikańskimczyteżnowymtranscendentalizmem.Nieza-
leżnieodtego,jakdziś,zaprogiemnastępnegostulecia,oceniamysformu-
łowanewtedyprojektyorazto,coznichudałosięzrealizować,nieulega
wątpliwości,żeówzwrotlingwistycznyoddziałałszerokoimiałswojąwe-
wnętrznądynamikę.Odbadańnadjęzykiemocharakterzesyntaktycznym
iwaspekciestrukturalnymprzechodzonostopniowodosemantykioraz
pragmatycznegowymiarujęzyka2.GeorgeEdwardMoore,GilbertRyle
czyJ.L.Austindotarliwswychanalizachdojęzykapotocznego,astądjuż
1
Por.R.Rorty,TheLinguisticTurn,UniversityofChicagoPress,Chicago1967.
2
Por.A.Jarzewicz,Semantycznateoriaprawdyazwrotlingwistyczny,flHomoCommu-
nicativus”2008,nr1(3),Wyd.UAM,s.8inast.
