Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Językomaniaiobrazofobia...
13
kurs,wktórympragnieuczestniczyć,powiniengootaczaćzewszystkich
stron,byćflcichy,przezroczysty,głęboki,nieokreślenieotwarty”.Jemusa-
memuflpozostałobytylkopozwolićsięnieść,wnimiprzezniego,wbez-
troskimdryfowaniu”5.
Wydajesię,żeopodobnymflzniknięciumówiącego”piszeMichał
PawełMarkowski,gdywprowadzawproblematykęreprezentacji,ko-
mentującspostrzeżeniaStéphane'aMallarmégonatematrelacjipomiędzy
słowamiirzeczami:flPoeta–czyszerzej:mówiący–znikaitymsamym
ustępujemiejscasamejreprezentacji[...].Przedstawieniemstajesięsam
język,któregoposzczególneelementygraćbędąmiędzysobąwfascynu-
jącymspektaklusubstytucjiiskojarzeń”6.
Takotonarracyjno-językowarzeczywistośćsamastałasięprzedmio-
temwłasnejrefleksjiipozostałajedynąrzeczywistościąsamoodnoszącą
sięwkolejnychaktachsamoprzedstawiania.
Wartoprzypomnieć,żeteoriepoczątkującepowstaniestrukturalizmu
jakoogólnejkoncepcjimetodologicznejifilozoficznejmiałycharakter
szczegółowychrozważańjęzykoznawczych.KoncepcjeFerdinandade
Saussure'aczyRomanaJacobsona,któretaksilniezdeterminowałytwór-
cęstrukturalizmuantropologicznego,miałycharakterwiedzyspecja-
listycznejicząstkowej.UClaude’aLévi-Straussauzyskałyjednakzupełnie
nowystatus,stałysiębowiemzbioremuniwersalnychzasad,którewyja-
śniająkulturę.Metodadychotomicznastosowanawfonologii,opozycje
pomiędzygłoskamidźwięcznymiibezdźwięcznymi,krótkimiidługimi
zostałynazasadzieanalogiiprzeniesionewświategzotycznychkultur,
któreztakimupodobaniemopisywałojciecstrukturalizmufilozoficzne-
go.Tamteżposzukiwanoradykalnychopozycjiibinarnieuporządko-
wanychwłasności.Mimocałegoszacunkudladzieła,jakiepozostawiłpo
sobieLévi-Straussipodziwudlarozmachu,zjakimprzeprowadziłswój
projektzrównaniametodnaukspołecznychzmetodaminaukprzyrod-
niczych,niemożnaoprzećsięwrażeniu,iżmetodastrukturalnagrzeszy
schematycznościąisztywnością.WzwiązkuztymRenéGirardstwier-
dziłzpewnądoząironii,iżflstrukturalizmjestczymśwrodzajugitary,na
którejwirtuozgranadwustrunachiwielupodejrzewa,żetagraniejest
wysokichlotów.Strukturalizmniemożenatoodpowiedzieć,gdyżnie
potrafiwyjaśnićsobieróżnicymiędzysystemamikulturowymiagitara-
5
Ibidem,s.6.
6
M.P.Markowski,Pragnienieobecności.FilozofareprezentacjiodPlatonadoKartezjusza,
Wyd.Słowo/ObrazTerytoria,Gdańsk1999,s.7–8.
