Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-Odpowiedzialność,pozadobremizłem
15
niewinniewierzyć.Tylkowtedybowiemmożemydostrzec,iżwszystkie
wartościstanowiąspecyficznąduchowąekspresjęnaszychnaturalnych
potrzeb,pragnieńidążeńiżewobectegoichkształt,treść,aprzede
wszystkimjakośćściśleuzależnionesąodtreściijakościnaszegowła-
snegożycia.Tylkowtedyjesteśmywstaniewłaśnietępierwotnąjakość
bezpośrednioodczuć.
Pozbawienipunktuoparciawjakichkolwiekniekwestionowanych
wartościach,niemogącjużoceniaćżyciawodniesieniudoktórejkolwiek
znich,doświadczamyaktuniezapośredniczonejsamoocenyżycia.Tej
samooceny,którawpełniujawniasięwnihilizmie:odmawiającsobie
wszelkiejwartości,wszelkiegosensuicelu,życiewydajenasiebiepo-
tępiającywyrok.
WniknięciewostatecznekonsekwencjewydarzeniaflśmierciBogan,
odwagastawieniaimczoła,czynidopierodlanasmożliwympodanie
wwątpliwośćcałejmoralności,którajestspójnymicałościowymsyste-
memwartości,opartychnajednolitejpodstawie.Utraciwszywiaręwist-
nienielubosiągalnośćtejżepodstawy,jesteśmywreszciewstaniezapy-
taćorzeczywistąwartośćufundowanychnaniejwartości.Nieoceniać
życiazperspektywystworzonychprzezeńwartości,leczodwrotnie:same
wartościzperspektywyżycia;niepytać:flCojestdobre?n,lecz:flDlakogo
cośjestdobre?niflZjakichpowodówjestdobrewłaśniedlaniego?n.
Wprzypadkutejmoralności,którąkrytykujeNietzscheiktórajego
zdaniemmusipoflśmierciBoganostatecznielegnąćwgruzach,powyż-
szepytaniazyskująspecyficznysens.Mamytubowiemdoczynienia
zwartościamiumieszczonymipozarealnymżyciem,pozanasząrzeczy-
wistością.Oczywistewydajesięwobectego,żepojawieniesięwątpliwo-
ścicodoistnieniatejnad-czyteżsuperrzeczywistościmusiwkońcu
doprowadzićdoodrzuceniajakozafałszowanych,opartychnaniejwar-
tości.Leczdostrzeżenietej,bytakrzec,charakterystycznejcechywspól-
nejwszystkimowymwartościom-możliwetylkofldziękinutraciewiary
wprawdziwośćichpodstawy-pozwalaumieścićpytaniaoichrelacje
zżyciemwszerszymkontekście:scharakteryzowaćokreślonytypżycia,
dlaktóregotakiewłaśniewartościprzedstawiająwartość,pewnądominu-
jącątendencję,którabezwzględunaróżnorodnośćmożliwychwartości
zgóryniejakookreślaichzasadniczykształt.
Takotouzyskanypoprzezutratęwiarywwartościdostępdobezpo-
średniejsamoocenyżyciaczynidlanasstraszliwieoczywistąodpowiedŹ
napytanie,którewrazznihilizmemmusiałosiępojawićiktórewzna-
