Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
StanisławŁojek-ObronaNietzschego
WtakgłębokimiuduchowionymkrajujakStanyZjednoczonezostał
przyjętyzentuzjazmem.JakinformująnasautorzyprzedmowydoCam-
bridgeCompaniontoNietzsche,niemieckifilozofstałsiętamniemal
idolem,obecnymwpopularnychksiążkach,wkinieczynawetwtelewi-
zji;cytatyzjegodziełmożnaodnaleŹćwnazwachrockowychgrup,
wtelewizyjnymshowdlamłodzieżyorazwfilmowychkomediach.Allan
Bloomstawianawettezę,iżpowszechnezjawiskoflzamknięcianamery-
kańskiegoumysłujestwdużejmierzeskutkiempowierzchownej,lecz
niezmierniewpływowejrecepcjinietzscheanizmu.
OkazałsięNietzscheinteresującytakżedlawielugłównychnurtów
myślowychispołecznych,któremocnozaznaczyłyswąobecnośćwdwu-
dziestymwieku.Wspominaliśmyjużonazizmie,lecznaodniesieniado
jegomyślimożemynatrafićwtakodległychodsiebieruchachjakfemi-
nizm,socjalizm,modernizmczypostmodernizm.Wydajesię,żezostałteż
wpełnizaakceptowanyprzezfilozofówflakademickichn,którymijego
mistrz,Schopenhauer,takbardzo,choćniedokońcabezinteresownie,
pogardzał.WspomnianywyżejflprzewodnikpoNietzschemnprzytacza
danedotycząceilościpublikacjiodnoszącychsiędomyśliautoraZara-
tustry,dowiadujemysięstamtąd,iżdoroku1968ukazałosiękilkatysię-
cypozycjiw27językach.RobertSolomonzauważazprzekąsem,iż
floswojonynprzezlicznychautorówNietzscheczułbysięjakusiebie
wwiększościuniwersyteckichkampusów.Tanowajegorecepcjakłócisię
zpowszechnymniegdyś,lecznadalgdzieniegdzieobecnym,obrazem
rozjuszonegobyka,którypędzącdonikądniszczynaswejdrodzewszyst-
ko,codlanasnajświętsze,niebaczącnakonsekwencje;raninaszenaj-
głębszeuczuciaipozostawianassamychnazgliszczach.
Każdaztychcałkowicieodmiennychwizjiakcentujeróżneaspekty
myśli,które,jaksięwydaje,tylkowfilozofowaniusamegoNietzschego
mogływspółistniećoboksiebie.Itak,zjednejstronykładziesięnacisk
nachaotycznąiwręczbełkotliwąwwyrazienamiętność,zdrugiejzaś-
zwracasięuwagęnachłódwiwisekcyjnegonoża,którysłużyprzecinaniu
najpoważniejszychproblemów;jestNietzschenihilistycznymkrytykiem
iburzycielem,wręczmordercąBoga,którywbezinteresownymniszcze-
niuznajdujeperwersyjnezadowolenie,aleteżpowiadasię,iżjegopo-
zytywnepropozycjeległyupodstawwieluwspółczesnychdoktryniidei
ichociażbyztegowzględuzasługująnapoważnepotraktowanie.Czyjest
przetomożliweuzgodnienieipogodzenietychczęstosprzecznychzesobą
wątków?Wpierwszymrzędzienależałobyzapytać,wjakisposóbsame-
