Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zmierzch
1.2.Barwynieba
17
Zjawiska,którebędącelemobserwacji,sątakpowszednie,żeumykająnaszejuwa-
dze.Pierwszeznichzupełnienierzucasięwoczy.Najwyraźniejwidaćjeprzyładnej
pogodzie:przyzupełnymbrakuchmuribłękiciesięgającymniemaldosamegohory-
zontu.WkilkaminutpozachodzieSłońcapoprzeciwnejstroniehoryzontupojawi
sięsmugaobarwieciemnoszarej,kształtemprzypominającawydłużonąsoczewkę
rozciągniętąpoziomotużnadhoryzontem.Twoimzadaniembędziedokładnezba-
danietegozjawiska.
Miejsceobserwacjimusibyćpołożonenaotwartejprzestrzeni(wschodniiza-
chodnihoryzontmusibyćodsłoniętyiodległy).Całeniebopowinnobyćbez-
chmurne,ciemnobłękitnewzenicie,azachodząceSłońce—jaskrawe.Pierwszy
wieczórnależypoświęcićnaogólneprzyjrzeniesięzjawiskuorazzaplanowaniepóź-
niejszychobserwacjiipomiarów.Wcześniejszeprzemyślenieprzebieguobserwacji
isposobunotowaniarezultatówjestkoniecznezewzględunaszybkązmienność
zjawiska.Dowykonaniaobserwacjibędziepotrzebnyprostykątomierz—taki,jaki
zostałopisanywdodatkuA.ObserwacjerozpocznijjeszczeprzedzachodemSłońca.
ZanotujdokładnyczastdzetknięciasiędolnejkrawędzitarczySłońcazhoryzontem
iczastgzniknięciajegogórnejkrawędzi.Następniecokilkanaścieminutwykonuj
następująceczynności:
•naszkicujkształtciemnejsmugiwidocznejpowschodniejstroniehoryzontu,
opisującjejjasność,kolorystykęistopieńkontrastupomiędzynajciemniejszączę-
ściąsmugiaresztąnieba;
•zmierzkątpomiędzymiejscem,wktórymzaszłoSłońce,ikierunkiem,wktó-
rymwysokośćciemnejsmugijestnajwiększa;
•zmierzkątowąwysokośćβsmugiwjejnajwyższymmiejscu;
•oceń,czykształtsmugijestsymetrycznywzględemjejnajwyższegomiejsca;
•zapiszprzybliżonyczastwykonaniawymienionychwyżejobserwacji.
Obszarniebawyróżniającysięmniejsząjasnościąiciemniejsząkolorystykąbę-
dziewidocznyprzezkilkadziesiątminutpozachodzieSłońca.Wtymczasienależy
wykonaćconajmniejczterycyklewyszczególnionychwyżejobserwacji.Sprawdź,
czypodobnezmianyjasnościikolorystykiniebazachodząprzedwschodemSłońca
pozachodniejstronienieba.
Najprostszymsposobemnotowaniawynikówobserwacjibędzierysunekzopi-
semizanotowanymiwartościamizmierzonychkątówiczasut(odrębnydlakażdej
seriipomiarów).Posiadaczeaparatówzobiektywemszerokokątnym(f≈20mm)
mogąpróbowaćzarejestrowaćtozjawiskonafotografii.Celemjednegozezdjęć
powinnobyćwyznaczeniekątowejskaliobrazu(patrzdodatekB).
Wramachinterpretacjiwynikówobserwacjirozważnastępującewyjaśnienie
badanegozjawiska:„Intensywnośćrozpraszaniaświatłasłonecznegowatmosferze
Ziemijestproporcjonalnadogęstościpowietrzairóżnegorodzajuzawiesin(dro-
binypyłów,kropelkiwody,kryształkilodulubsoli).Gęstośćatmosferyszybko
malejezewzrostemwysokości.WarstwypołożonenajbliżejZiemisąnajgęstsze
iopróczgazówzawierająnajwięcejróżnychzawiesin.Ztychpowodówrozprasza-
