Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Zmianypołożeniagwiazd
27
Jedenzesposobówwyznaczeniatychdwóchprzedziałówczasumożepolegać
nanotowaniumomentówprzejściagwiazdylubwybranegopunktutarczySłońca
przezpłaszczyznęprotopadłądohoryzontuiprzecinającągowkierunkuzbli-
żonymdokierunkuS–N.Dopraktycznegozdefiniowaniatakiejpłaszczyznyjest
potrzebnydowolnypionowyelementorazprecyzyjnieustalonypunkt,zktórego
będziemypatrzeć.Rolępionuznakomiciespełniobciążonysznur,alemożetobyć
równieżwysokisłup,kominlubkrawędźdomu.Jeśliobserwacjabędzieprowadzona
zwnętrzapokoju,topionowymelementemmożebyćframugaokna.Oddokład-
nościustaleniapłaszczyznypomiarowejbędziezależaładokładnośćpomiarów.Im
bliżejsiebiepołożonebędąokoipion,tymprecyzyjniejmusząbyćustaloneich
pozycje.
Wyznaczającdługośćdobysłonecznej,możnaobserwowaćpołożeniaSłońca
naniebie(okoiSłońcesąwtedypołożonepoprzeciwnychstronachelementuwy-
znaczającegopion)albocieńrzucanyprzezdowolnypionowyelement.Jeśliobser-
wowanybędziecień,topłaszczyznępomiarowąbędąokreślałypionowyelement
rzucającycieńipunktzaznaczonynapodłodzelubścianie.Punkttaki,oilejest
tomożliwe,należyzaznaczyćnapółnocodpionowegoelementu.Ponieważgranica
cieniadowolnejkrawędzijestzawszerozmyta,przedpodjęciemtakzaaranżowanej
obserwacjiwartozastanowićsięnadprzyczynąpowstawaniarozmycia(półcienia).
Zrozumienietegozjawiskapozwolinadokładniejszeokreślaniemomentówpoczątku
ikońcamierzonegoodcinkaczasu.Przedrozpoczęciempomiaruzastanówsię,jak
postąpisz,jeśliwnastępnydzieńlubnoc,lubprzezkilkanastępnychdóbniebę-
dziedobrejpogody.Jaktakiezdarzeniewpłynienawynikidokładnośćpomiaru
obudób?Przyokreślaniudługościdobygwiazdowejwykonajpomiarydla3lub4
gwiazdpołożonychwróżnychczęściachnieba.
Jeślipowykonaniupomiarówokażesię,żedobasłonecznaigwiazdowamają
różnądługość,zastanówsięnadmożliwymiprzyczynamitejnierówności.Pośród
różnychprzyczynuwzględnijrównieżmożliwośćruchuSłońcawzględemgwiazd.
Jeśliuznasz,żetakiruchmożewyjaśnićzaobserwowanąróżnicę,określjegokieru-
nekiprędkość.
2.3.Sezonowezmianypołożeniagwiazd
Celemtegozadaniajestwykonanieobserwacjiumożliwiającychodpowiedźnana-
stępującepytanie:czypołożeniegwiazdwzględemhoryzontulubdowolnychstałych
elementówkrajobrazu,obserwowanychztegosamegomiejsca,otejsamejgodzinie,
wróżnychokresachroku,jestniezmienne?Jeśliobserwacjepokażą,żepołożenie
gwiazdsięzmienia,koniecznebędziezbadaniecharakteruzaobserwowanychzmian
iwyznaczeniekilkucharakterystycznychwielkości.Tozadanienależywykonywać
łączniezpoprzednimzadaniemiichwynikianalizowaćłącznie.
Odpowiedźnapostawionepytaniebędziewymagałakilkakrotnegozarejestro-
waniapozycjiwybranychgwiazdwzględemhoryzontu,wodstępachod5do20dni,
