Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historiaarchitekturyjakohistoriaokupacji
12
Przedmiotemzainteresowańautorasąszerokorozumianeniemieckie
planyarchitektonicznenaziemiachpolskichiichwymiarideowy.Zakres
terytorialnydotyczygłównieterenówopanowanychprzezWehrmachtwe
wrześniu1939roku.SątoobszarywcielonedoRzeszywramachKraju
Warty,terenyprzyłączonedoistniejącychjużjednostekadministracyj-
nych,jakiziemieostatusieokupowanym-czylitakzwaneGeneralne
Gubernatorstwo(wgranicachsprzed1941roku).
NielsGutschowjakopierwszywłączadorozważańnatemathistoriiar-
chitekturyeuropejskiejniemieckieplanyarchitektonicznezlat1939-1945
zobszaruEuropyŚrodkowo-Wschodniej.Jegoprzemyśleniakoncentrują
sięnietylkonakonkretnychobiektach,aleobejmująrównieżwszystkie
kontekstyreżimuokupacyjnego,wramachktórychdziałaliprojektanci-
nazlecenie,zwłasnejinicjatywy,bądźteżjakopracownicyluburzędnicy
wnarodowosocjalistycznymaparacieadministracyjnym.Jakdowodziautor,
architekturanigdyniejestefektemdziałaniapojedynczegoczłowieka,
leczzawszestanowiowoclabiryntuwpływówizależności.Zależnościte
towarzyszącałemuprocesowiprojektowaniaisązdeterminowanetakimi
aspektamijak:strukturyurzędnicze,ramyprawne,tradycja,wykształcenie,
oczekiwaniazleceniodawców,rywalizacjamiędzyposzczególnymiosoba-
mii/lubstosunkizależności,kwestienansowe,lokalneuwarunkowania,
dostępnośćdomateriałówipersoneluitp.Architekturapodlegazatem
czynnikomprawnym,administracyjnym,ekonomicznymorazkulturowym
iujawniasięniekiedyjakofenomenpolityczny.Prawidłowośćtastajesię
szczególniewidocznawówczas,gdyczynnikiteoddziałująwbrutalnych
warunkachokupacji,wojnyUtotalnej”,masowychmordównacywilach
iHolocaustu,jakichdokonaliNiemcynaziemiachpolskich.Autorpoka-
zujenakonkretnychprzykładachbezpośredniipośredniudziałwtych
działaniachnietylkoarchitektów,lecztakżeurbanistów,planistówprze-
strzennychispecjalistówwzakresieprojektowaniaterenówzielonych,
anawetprojektantówmebli.
ZawartewtytulepublikacjikluczowesłowoOrdnungswahn(Obsesja
porządku)odsłanianiemieckiezamiaryporządkowaniaopanowanych