Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
7.Kobietawfilozofiifrancuskiegooświecenia
miałybypozwalaćkobietom,wbrewwszelkimprzyjętymzasadom,od-
grywaćwspołeczeństwiejakąśrolęimiećwpływnadotyczącejedecy-
zje,takwrodzinie,jakiwpaństwie16.
Niesposóbniezauważyć,jakbardzoniespójnyobrazkobietyijej
społecznegofunkcjonowaniaprzekazujenamEncyklopedia.Żadenzcy-
towanychpowyżejautorówrównieżnieprezentujewizjikoherentnej.
DeDesmahispisze,żekobietysąznaturyswejróżneodmężczyzn,ale
jednocześniezauważa,żeróżnicetezamiastbyćprzezedukacjęniwe-
lowane,sąprzezpanującyporządekspołeczny–wbrewzdrowemuroz-
sądkowi–jeszczebardziejpogłębiane.DeJaucourtzkoleiutrzymuje,
żenaturalnyporządekrzeczyzakładarównośćwszystkichludzi,
awszelkieodstępstwoodtejzasadyjestjegozdaniemjedyniewyni-
kiemdziałaniaczłowieka.Boucherd’Argiswkońcurównieżwspomi-
naonprerogatywachpłci”pochodzącychodNatury,zczegowysnuwa
wniosek–podobniejakdeDesmahis–opodległościkobietwzględem
mężczyzn.
PojęcieNaturyokazujesięteżwprzypadkunaszychencyklopedy-
stówbroniąobosieczną:dladeDesmahisaiBoucherd’Argisastano-
wionabowiemźródłoróżnicmiędzyobiemapłciami,któretozko-
leiprowadządoniekorzystnegodlakobietpodziałurólspołecznych17.
ZkoleikawalerdeJaucourtupatrujewniejźródławolnościirówno-
ści,któretozostałyzniszczoneprzezinstytucjeustanowioneprzezlu-
dzi,aledoktórychpowrótjestnadalmożliwy.Natura–kolebkarów-
nościiwolnościjednostkiczyteżźródłonierównościispołecznego
ładu?Pytanietorazporazpowracaćbędzienanastępnychstronach
niniejszejksiążki.
16
Zwrócićtrzebauwagęnabardzonegatywnyobrazkobiety,jakisięnamtujawi.
Snująceintrygi,żądnewładzyipieniędzy,zdradzająceswojąojczyznędlaprzy-
ziemnychinteresówkrólewskiemetresystanąsię–woczachrewolucyjnychteore-
tyków–symbolemnohydnej”obecnościkobietwprzestrzenipublicznejFrancji
AncienRégime’uijednązprzyczynjejupadku.Pozbyciesięwięcwszelkichintry-
gantek(czytaj:kobiet)zforumpublicznegoFrancjiopętanejwojnamiitarganej
spiskamistaniesię–dlawiększościrewolucjonistów–przejawemzdrowegoroz-
sądkuimiłościdoojczyzny.
17Wydajesięjednak,żedeDesmahisdopuszczałbymożliwośćpolepszenianiecospo-
łecznejdolikobietydziękiodpowiedniejedukacji,ponieważkobietajest–jakmęż-
czyzna–zdolnadodoskonaleniasię.WstosunkudotegosąduopiniaBoucher
d’Argisawydajesiędużobardziejstanowczaidlakobietywłaściwiebeznadziejna.
