Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
7.Kobietawfilozofiifrancuskiegooświecenia
wynikawcale,żemamydotegoprawo.Podrugie–mężczyznanie
zawszedysponujewiększąodkobietysiłą,wiedząiumiejętnościami;
(...)Potrzecie–przykazaniePisma,ustanowionejakoformakary
12
,
wskazuje,żewynikaonajedyniezprawapozytywnego.Możnabywięc
twierdzić,żepodporządkowaniewewspólnociemałżeńskiejjestwyni-
kiemprawacywilnego;azatemnicniestoinaprzeszkodzie,bykon-
kretneustawyniemogłyzmienićprawacywilnego,skoroprawonatu-
ralneireligiategoniewzbraniają13.
Doświadczeniezatempokazuje,żekobietajestpowszechniepodda-
nawmałżeństwiemężowiiodniegowpełnizależna.Jednakfakt,że
takjest,nieświadczywcale,żetakbyćmusi,iniewynikawcalezNa-
tury,alezprawastanowionegoprzezludzi,adokładniej–mężczyzn.
Wątpliwąsprawiedliwośćtakiegostanurzeczypotęgująjeszczeprzypad-
ki,kiedytokobieta,prawniepoddanamężczyźnie,jestodniegolepiej
wykształconalubmazwyczajniewięcejsiłyfizycznej(np.wprzypadku
gdymążjestchory,starylubniepełnosprawny).Prawocywilne–suge-
rujedeJaucourt–zawszemożnazmienićijesttojedyniedobrawola
ustawodawcy.
Zprawnegopunktuwidzenia,przedstawionegowEncyklopedii
przezjurystęAntoine-GaspardaBoucherd’Argisa,kobietypoddanesą
całkowiciemężczyznom,awynikatozichwrodzonychpredyspozycji:
Mężczyźni,dziękiprerogatywomswejpłciisileumysłu,sąwnatu-
ralnysposóbzdolnidopiastowaniawszelkiegorodzajustanowiskipo-
dejmowaniazobowiązań;kobiety,przeciwnie,zuwaginacechującąje
wrażliwośćinaturalnądelikatność,wykluczonesązpełnieniawielu
funkcjiiniezdolnedozawieranianiektórychumów14.
DlaBoucherd’Argisazatemstannaturalnyniezakładarówno-
ściobupłci,awręczstanowioczymśzupełnieprzeciwnym.Natu-
ra–jegozdaniem–rozdzielającmiędzymężczyznęikobietępewne
12ChodzituzapewneokarędlapotomkińbiblijnejEwy,któraswąniefrasobliwością
inieposłuszeństwemwobecnakazówBogasprowadziłarodzajludzkinadrogęgrze-
chuicierpienia.
13
Encyclopédie...,dz.cyt.;http://artflx.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.
5:683:1.encyclopedie0311.4477111(dostęp:5.05.2011).
14Tamże.
