Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pokonaływojskaaustriacko-pruskiedowodzoneprzezgenerałaBathmera39.
OstatecznieRosjanieopuściliteterenywczerwcu1917roku.Wsierpniu
tegożrokuflKurjerLwowski”donosił:fl[Monasterzyska]zniszczonenie-
maldoszczętniewczasiezeszłorocznychwalkwtymmiejscu,adoreszty
przyobecnymodwrocie”40.Niebyłtojednakkoniecdziałańwojennych.
Odlistopada1918rokunatychziemiachtoczyłysięwalkimiędzywojska-
miukraińskimiipolskimi,anastępnieprzechodziłtędyfrontwalkwojny
polsko-bolszewickiej1920roku.Ostatecznie,18września1920roku,miasto
zajęływojskapolskie.NamocytraktaturyskiegoMonasterzyskaznalazły
sięwgranicachDrugiejRzeczpospolitej41.
Napoczątku1918rokugalicyjskidziennikoceniał,żemiejscowośćbyła
zniszczonawdwóchtrzecich.flGłód,chłód,nędzaiczarnarozpacz-oto
stanobecny”42.LiczbaludnościMonasterzyskzmniejszyłasięwstosunku
doroku1910ookoło30%,aludnościżydowskiej-o40%43.Dotakiegomia-
steczkapowracałaztułaczkiwojennejnastoletniaMalkaLee,byw1920
(lub1921)rokuostateczniejeopuścić.
Portretbiograficzny
Pochodzęzpokoleńchasydów,
świętoopromieniałoimgłowy,
iŻydówserdecznych,cowykuwają
dobreuczynkiBalSzemTowa.
MalkaLee,Mójród44
MalkaLeepochodziłazniezbytzamożnej,wielodzietnejrodzinycha-
sydzkiej,związanejzdworemcadykazCzortkowa.Jejwujecznydziadek
Aronbyłgabajem,pomocnikiemcadyka,naczortkowskimdworze,ajej
dziadekJosl(zdrobnienieimieniaJosef)-uczonymwTorze,którycie-
szyłsięponoćestymąuczortkowskiegorebego.Rodzinamatki,Duhlo-
wie,miałaznakomitepochodzeniespołecznezewzględunaobecnośćw
rodzinieuczonychwTorzeorazzwiązkizczortkowskimdworem,lecznie
39
Komunikatyrosyjskie,flKurjerLwowski”,15sierpnia1916.
40
WiadomościzBorszczowa,flKurjerLwowski”,18sierpnia1917.
41
Rekonstrukcjęcałegookresuwojennego1914-1920podajęza:Z.Żyromski,Miastokresowe…,s.12.
42
Monasterzyska,flKurjerLwowski”,18stycznia1918.
43
B.Wasiutyński,LudnośćżydowskawPolsce…,s.120.Danepowojennepochodzązespisupowszechnego
z1921r.,nieopisująwięcdokładniestanunarok1918,aledająpewnepojęcieozmianachliczbylud-
nościmiasteczka.
44
M.Lee,Majnsztam[Mójród],[w:]taż,Unternnusbojm[Podorzechowcem],TelAwiw1969,s.22.
XVIII
Wstęp
