Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oczywiary
7
przezsobórsentymentalizmuzależniałrozeznaniedoktrynodwewnętrznego
świadectwałaskipostrzeganegodoświadczalnie9.PotępienieHermesawzbrania
zatemprzypisywaniadeterminatiowyłącznierozumowinaturalnemu,odmawiając
9DoktrynaDdoświadczeniawewnętrznegoBiDprywatnegonatchnieniaBzostałapotępionajako
heretycka:popierwszedlatego,żeprzedstawiasięonajakouniwersalnyikoniecznyschematgenezy
wiary;podrugiedlatego,żewykluczaonaznakizewnętrzne.Pierwszyztychdwóchpunktów
wyraźnieuwidaczniasięwhistoriisoboru.Ojcowie,dokonująckorektypierwotnejredakcjiprzy-
gotowanejprzezteologówidodającsłowodebere,pragnęliwskazać,żewpełnizachowująoni
możliwośćprzypadku,wktórymDuchżwiętywzbudzawiaręzpowodówczystowewnętrznych
(DActaB187a,zob.164a,77a.Por.Granderath,ConstitutionesdogmaticaeSS.oec.Conc.Vaticani
explicitatae,s.98,n.3;Vacant,EtudesthéologiquessurlesconstitutionsduconciledeVatican,t.II,
s.37-38).-Drugipunktzostałwystarczającouwypuklonywsamejredakcjikanonu.DSiquisdixerit,
revelationemdivinamexternissigniscredibilemfierinonposseideoquesolainternacuisqueexperien-
tiaprivatahominesadfidemmoveridebere,anathemasitB(kanonIIIDeFide[DJeśliktośtwierdzi,
iżObjawienieBożeniemożestaćsięwiarygodnedziękizewnętrznymznakomidlategokuwierze
powinnoludzipociągaćwłasnedoświadczenielubprywatnenatchnienie-niechbędziewyłączony
zespołecznościwiernychB,BreviariumFidei,I/56-dopisektłum.]).Należystrzecsięzarównonie-
prawidłowegorozumienia,jakiskrajnegozawężaniadoniosłościtegopotępienia.Owoskrajneza-
wężenieczyraczejanulowanieowegopotępieniamiałobymiejsce,gdybyśmyzajedynyuprawniony
schematgenezywiaryprzyjęliten,zgodniezktórymczłowiek-wswymsercuibezjakiegokolwiek
widzeniaznakówzewnętrznych-spełniałbyaktwiarywBożeobjawienie,nawetgdybypóźniejmiał
onrozpoznać-zewzględunazgodnośćzowymobjawieniemwewnętrznym-prawdziwyKościółpośród
wszystkichspołecznościhistorycznychiwidzialnych,któreodwołuj!siędoChrystusa.Wtymwypadku
Kościółpotępiłbytylkosolipsyzmreligijny,absolutnyindywidualizm.Tymczasemzpewnością
pragnąłdokonaćczegoświęcejizreligijnegodoświadczeniawewnętrznegowykluczyćpewnekon-
cepcje,któredoprowadzałyjewkońcudorozpoznaniaKościołazewnętrznego(por.tekstyprote-
stanckie,cytowanewprzypisachdoSchematuteologów,DActaB,kol.528,przypisy1i2;zob.także
Denzinger,VierBüchervonderreligiosenErkenntniss,t.II,s.301n.Wydajesię,żetoztychstronic
teolodzysoborowizaczerpnęlito,comówiąoprotestantach:możnaznaleźćtamwszystkie,wyko-
rzystaneprzeznichcytaty,azresztąonisamiwyraźniedonichodsyłają:DActaB,I.c.,przypis2).
Azatem-jaksądzimy-nieominęłobynaspotępieniesoboru,gdybyśmyutrzymywalikonieczność
faktuzewnętrznego,alezakładającjakopewnepowszechneikonieczneprawo,żejestonrozpozna-
wanyjedynieprzezfaktwewnętrzny,poznanyoddzielnieiuprzednio.Jednakżenaszerozumienie
sentencjisoborowejbyłobynieprawidłowe,gdybyśmyuznali,żepotępiaonateorięwyjaśniającągenezę
wiarypoprzezspotkaniefaktuwewnętrznegoifaktuzewnętrznego,przyczymobydwasąrównie
konieczne.Skorofaktwewnętrznyniejestmiarąiwpierwpostrzeganąregułą,zgodniezktórą
oceniamyfaktzewnętrzny,wymykamysięzakazanejherezji.Owospotkaniedwóchfaktówmoże
byćzresztąpojmowanenaróżnesposoby.Jeśliktośtwierdzi,żedopoznaniafaktuzewnętrznego
konieczniemusidołączyćpoznaniefaktuwewnętrznegotanquamobiecticogniti,to-oilemiwia-
domo-niezasługujeonnacenzuręteologiczną,alewyjaśnienietoniewydajemisięzgodne
zdoświadczeniemanizanalogiąwujęciukatolickim.Należypowiedzieć,jaksądzę-itejkoncepcji
będziemybronićwniniejszejpracy-żepewnadyspozycjawoliwytworzonaprzezłaskęjestnie-
zbędniekoniecznadokażdegoprawowitegoaktuwiaryidowszelkiegopewnegopostrzeganiawia-
rygodności,niejakopewienfaktwewnętrzny,któryzobaczyliśmy,alejakooczypozwalaj!cezobaczyćfakt
zewnętrzny.DFaktwewnętrznyBjestzatemDraczejoświecającyniżoświeconyB,byposłużyćsię
doskonałymsformułowaniemMalleta(QuΣest-cequelafoi?,Paris1907,s.30.Innewyrażeniatego
samegoautora,s.29i32,wymagają,jaksięwydaje,wyraźnegopoznaniafaktuwewnętrznego,percepcji
