Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oczywiary
9
determinatioprawdpodawanychdowierzeniapoprzezudowodnieniewiarygodno-
ści,któraukazujemuzcałąpewnością,iżnależyprzylgnąćdoKościołaJezusa
ChrystusajakodoBożegoWysłannikanaziemi.Rozumprzedstawizatemwierze
nadprzyrodzonejjejprzedmiotodpowiednioprzygotowany.
Tadoktrynawspółczesnychteologówwcaleniejesthermezjanizmem.Wiedzą
oni,żewiaramartwajestłaską.JeślimyśląwrazzHermesem,żezapośrednictwem
możliwejdoudowodnieniawiarygodnościrozummożeodnaleźćmaterialn!stronę
przedmiotuwiary;jeśliniekiedyposuwająsięnawetdouznaniamożliwościwiary
naturalnejnietylkopewnej,alenapłaszczyźniepsychologicznejwpełnipodobnejdo
wiarynadprzyrodzonej11,tonieredukująoniwtensposóbpoznaniawiary.Oni
tylkopodwajaj!-bytakrzec-wiaręnadprzyrodzonąwiarąnaturalną,która
ustępujetejpierwszejszlachetnością,stałością,pewnością,alektóraobejmuje-lub
możeobejmować-tensamprzedmiot.
TeolodzycinieusiłująprzecieżzmusićDuchażwiętego,abydostosowałsiędo
ichschematu.Wyjaśniwszy-niemalzawszezwielkąfinezjądialektyczną,często
przypomocywysokiejklasyanaliz-naczymichzdaniempolegamechanizmaktu
wiary,nieomieszkajądodać,żeichsystemniewyczerpujebogactwBożejinwen-
cji:jeżeliwniektórychduszachpewnośćnaturalnaokazujesięniemożliwa,łaska
znajdziedlasiebiedrogęibędziemogłazaradzićtejułomności12.Niektórzymówią
totylkomimochodem,dołożywszywszelkichmożliwychstarań,byrozciągnąćna
wszystkiewyobrażalneprzypadkiswewyjaśnieniepewnościnaturalnej13.Inni
-jaksięwydaje-przypisywaćowemurozumowimożnościprzylgnięciadofaktuobjawienia,odma-
wiającmumożnościharmonijnegoprzylgnięciadotreścitegożobjawienia.
Jeślichcemypoznaćfilozoficznepowiązaniapojęciawiarynaturalnej,niebezznaczeniabędzie
naszkicowaniejegoźródełhistorycznych.Próbętakiegoszkicuhistorycznegoprzedstawimywosob-
nymartykule.[Zob.wniniejszymtomie:Uwagiohistoriipojęciawiarynaturalnej,s.44-74-dopisek
tłum.]Zauważmywtymmiejscu,żekoncepcjawiarynaturalnejwswejnajściślejszejpostaciprze-
niknęładozwykłegonauczania:pośródwiernychposiadającychpewnąkulturę,pośródinteligentnych
chłopcówwszkołachkatolickichitp.wieluprzedstawiasobieaktwiaryjakozawierającypewienakt
naukinaturalnej.DJestemkatolikiem,ponieważboskośćKościołazostałanaukowodowiedzionaprzez
proroków,przezcuda,przezpomnikitakStarego,jakiNowegoTestamentuB(fragmentlistupewne-
goojcarodziny,cytowanywDLaCroixBz2grudnia1909,s.1,ostatniakolumna;podkreślenienie
pochodziodemnie).
11Takczyninaprzykłado.Billotwprzytoczonymwyżejcytacie.
12Wmowiewygłoszonej11czerwca1870rokudoosiemdziesięciuuczestnikówsoborunatemat
Schematuteologów,Franzelinpowiedział:DTenendumetiamestgratiamDeiinternamsupplereid,quod
prohuiusmodihominibus(niepiśmienni)deficitinpropositionefideiexternaB(DActaB,1632a)[DTrze-
batakżetrwaćprzytym,żewewnętrznałaskaBożauzupełniato,codlatychludzi(niepiśmiennych
jestniewsytarczającewzewnętrznymprzedstawianiuwiaryB-dopisektłum.].Słowa,którepodkre-
śliłem,pokazują,żewmyśliFranzelinapomocjestprzypadkowa;jeszczewyraźniejwidaćtowjego
innychwypowiedziach(DeTraditioneetScriptura2,s.684).
13Wszyscyzresztąchętniesięzgadzają,żewpraktycetrudno-lubmoralnieniemożliwe-jest
uwierzyćwchrześcijaństwowiarączystonaturalną(Franzelin,op.cit.,s.688;Billot,op.cit.,s.77-
