Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
OCZYSZCZENIEPRZEZBURZĘ.WŁODZIMIERZERNIMOSKIEWSCY…
(wnaszejrachubieczasujakomłodyczłowiek),wchwili,kiedyprzystępo-
wałdopogłębionychstudiównadPlatonem,któregomyśluznałnietylkoza
najważniejszeźródłoidziedzictwofilozofiichrześcijańskiegoWschodu
iZachodu,aletakżezakoniecznypunktodniesieniawsystematyzacjiwła-
snegostanowiska.
Jednakpomimowczesnejśmiercibardzomocnozaznaczyłsięwdziejach
rosyjskiejfilozofiidwóchpierwszychdziesięcioleciXXwieku.Zostałzapo-
mniany,conieznaczy,żebyłnieznany,nieobecnyipomijanyzażycia.
Wprostprzeciwnie.Miałniezwykłydarwyostrzaniaproblemówikontro-
wersji,aprzeztorozbudzaniapolemikwśrodowiskufilozoficznym.Toon
defactowywołałdyskusjęwokółrosyjskiejedycjimiędzynarodowegoczaso-
pismafilozoficznego"Logos”,któraprzekształciłasięwdysputępomiędzy
kręgiemmyślicielizwiązanychzwydawnictwem"Put’”agrupąneokanty-
stówkojarzonychzwydawnictwem"Musagiet”.Kolejneważnepolemiki,
którychwistociedotyczytreśćmojejksiążki,przypadłyjużnalata1914-
-1917.Pierwszatowielopłaszczyznowyspórofilozoficznągenezęwojny,
odomniemanąwinęidealizmuniemieckiegozagermańskimilitaryzm,
ocharakterkulturyniemieckiejijejstosunekdodziedzictwaeuropejskiego,
którywywołałErnswoimgłośnymwystąpieniempodprowokującymtytu-
łemOdKantadoKruppa.Drugapolemikadotyczyłasensuiaktualnościsło-
wianofilstwaorazstosunkuRosjidoZachoduwwarunkachkonfliktu,
wktóregowynikuEuroparozpadłasięnadwoje.Tymzagadnieniomfilozof
poświęciłksiążkępodznamiennymtytułem,którywszedłdoobieguinte-
lektualnegotamtychdni:Czassłowianofilizuje.Jednymsłowem,uważam,że
wartoprzyglądaćsiępoglądomErnachoćbyzewzględunaintelektualny
ferment,jakiwnosiłdomyślirosyjskiejodroku1905ażdośmierci.Jestem
przekonany,żetoonwznacznymstopniuprzyczyniłsiędopowstania
isamookreśleniawieluistotnychzjawiskkulturalnych,filozoficznychipoli-
tycznychtamtychlat.
Trzebawyraźniepodkreślićrolę,jakąErnodgrywałwkręgachintelektu-
alnychprzedrewolucyjnejRosji.Byłbezwątpieniajednązważnychizna-
nychpostacimoskiewskiegośrodowiskafilozoficznego.Właściwieżadna
inicjatywaTowarzystwaim.Sołowjowaczywydawnictwa"Put’”nieodbyła
siębezjegomniejszegobądźwiększegoudziału.Tylkotytułemwstępu,
sygnalizującważnywątektejpracy,chciałbymzwrócićuwagęnajegozaan-
gażowanienarzeczzbliżeniapolsko-rosyjskiegowczasiewojnyizainicjo-
wanie"posiedzeniapolskiego”MTRF,któregogłównymprelegentembył
MarianZdziechowski.
Jestjeszczejedenpowód,ważnydlakonstrukcjicałejksiążki,dlaktórego
skupiamuwagęwłaśnienaErnie.Filozofumarłpodkonieckwietnia1917
rokuitenmomentwyznaczasymbolicznągranicęmoichbadań,przezco
podjętyprzezemnietematzyskujenawyrazistościidobitności.Myślętutaj,
rzeczjasna,oliniidemarkacyjnejmiędzywojnąarewolucją.Wrealnejtkan-
cedziejówwyznaczyćjejniesposób,dopieropostfactum,kiedyopadabi-
