Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział1.Handelmiędzynarodowyjakoźródłoinnowacji
Znaczenieimportujakokanałudyfuzjitechnologiimożesięróżnićtakże
wprzekrojugałęziprodukcji,copotwierdzająwynikibadańdlaPolski[Mińska-
-StruzikiTruskolaski2009,Truskolaski2010].Wynikaznich,żewtradycyjnych
gałęziach,wktórychnakładykapitałowestanowiągłówniemateriały,pomimo
znaczącejpenetracjiimportowej,niedochodzidoprzyjętychzamiernikzmiany
technologicznejprzyrostówproduktywności.Wgałęziachnowoczesnychsty-
mulowaneimportemprzyrostyproduktywnościrzeczywiściemająmiejsce.
WinnymzseriiprzeprowadzonychprzezKellerastudiówbadawczych[Kel-
ler2002a]autorwskazujejeszczenainnyistotnykanałdyfuzjiwiedzytech-
nicznej,któryokreśladośćogólniejako„powiązaniakomunikacyjne”,mając
wzasadzienamyślito,conarysunku1.1ujętowkategorii„innekanały”.Keller
postulujerównieżkoniecznośćsymultanicznegobadaniaróżnychkanałówdy-
fuzjiwiedzytechnicznejzzagranicy11iwpodjętejprzezsiebiepróbiełącznego
badaniadowiódł,żenajważniejszymźródłemnapływuwiedzytechnicznejzza-
granicyjestwłaśnieimport.Wedługustaleńcytowanegoautoranaimportdóbr
kapitałowychprzypadaponad50%efektówspillover,podczasgdypozostała
częśćdzielisięrównopomiędzynapływająceBIZipowiązaniakomunikacyjne.
Wobecjednoznacznychwynikówbadańniemawątpliwości,codokluczowe-
goznaczeniaimportuwprocesiepozyskiwaniatechnologiizzagranicy.Wciąż
otwartympozostajenatomiastpytanieoto,codziejesiępostronieeksportu.
Możnasiętuspodziewaćpodażowegoodpowiednikaefektówspillover.Prowa-
dzeniesprzedażynarynkuzagranicznymipoczynionepodczasjejrealizacjiob-
serwacjeorazzgromadzonedoświadczeniemogąbowiemtakżestanowićźródło
wiedzytechnicznej.Mechanizm„uczeniasięprzezeksport”(ang.learningby
exporting-LBE),jakkolwiekintuicyjniełatwydouchwycenia,niezostałjed-
nakpotwierdzonywbadaniachempirycznychwsposóbrównieprzekonujący,
codyfuzjatechnologiikanałemimportowym,stądwieluautorówdośćsceptycz-
nieodnosisiędomożliwościjegowystąpienia[Keller2004].
Przyczyntakiegostanurzeczywydajesiębyćkilka-począwszyodczęsto
powierzchownejdefinicjisamegopojęcia,zbytwąskiegouzasadnieniateore-
tycznegozjawiskawświetlepojedynczychteorii,dodorobkuktórychodwołują
sięposzczególniautorzybadań,po-wkonsekwencji-wciążrelatywniesłabo
rozpoznanejegomechanizmy.Wliteraturzedajesięzauważyćmałaliczbazwar-
tychopracowańodnoszącychsiędoeksportujakokanałudyfuzjitechnologii,
krytycznieanalizującychisyntetyzującychdorobekdotychczasowychbada-
czy,takpodwzględemmerytorycznym,jakimetodologicznym,aprowadzone
wPolscebadanianaduczeniemsięprzezeksportpozostająwciążrzadkieiwy-
11Jakopierwsipróbęrównoczesnegouchwyceniakilkukanałówdyfuzjiwiedzytechnicznej
podjęliwcześniejXuiWang[2000].