Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
BożenaChołuj
ważna,jeślinawetnieważniejsza,okazujesięznajomośćtradycjiikontekstów
soc
jokulturowych,wktórychtawiedzapowstaje,orazsposobu,wjakisięjągro-
madziiprzekazujedalej.Szczegółówzwykledośćłatwomożnasięnauczyć,ale
niereguł,wedługktórychpoznaniestajesięczęściąlokalnegodorobkukultu-
rowego.Itowłaśnieteregułymogąutrudniaćcodziennąkomunikacjęwśro-
dowiskachmultikulturowych,podobniejakwstosunkachmiędzynarodowych,
anawetwkontaktachakademickich,codoktórychistniejemylnezałożenie,
żepozwalająonebezproblemowoporozumiećsięreprezentantomjednejdyscy-
plinynaukowej.Takżetutaj,wmiejscu,wktórymprodukujesięiprzekazuje
wiedzę,dająsięzauważyćkulturoweróżnice.Możnategoszczególnieinten-
sywniedoświadczyćwobszarzegranicznym,wktórymniedochodzijedyniedo
sporadycznychspotkańpodczaskonferencjiczysympozjów,leczkontaktytesą
permanentneistanowiąintegralnączęśćcodziennościakademickiej,jaktoma
miejscewpolsko-niemieckimregioniegranicznym–naViadrinieiwCollegium
Polonicum.Utrzymujesiętuodlatdziewięćdziesiątychciągłamiędzynarodo-
wakooperacjanapłaszczyźnienaukowej.Wcodziennejpraktyceakademickiej
napotykamyprzytymciąglenaaspektyisygnałydającedozrozumienia,że
przeszkodąwproduktywnymtransferzepoznaniajestbrakwiedzynatematjego
kulturowychuwarunkowań.Wglądwzasady,najakichwróżnychtradycjach
rodzisięwiedza,okazujesięistotny,jeślichcesięwspółpracowaćwśrodowiskach
międzynarodowych.Itak,wtrakciesympozjumnatematnOdfaktunaukowego
doprodukcjiwiedzy.LudwikFleckijegoznaczeniedladyskusjiowiedzyiwła-
dzywNiemczechiwPolsce”,któreodbyłosięwCollegiumPolonicumwroku
2005,skoncentrowaliśmysię,wścisłejkorelacjizteoriamiFlecka,naproblema-
tycepowstawaniawiedzy.Fleckowskateoriafaktunaukowegoikolektywumyś-
lowegodostarcza,jaksięokazało,dobregomateriałuwyjściowegodonamysłu
nadpostawionymiprzeznaskwestiami.Zapomocąjegokategoriimożnabo-
wiemanalizowaćprocesypoznawcze,doktórychniemamydostępuaninadro-
dzeempirycznej,aniapriorycznej.Jegoteza,mówiąca,żekażdyfaktnaukowy
tozjawiskouwarunkowanehistorycznieikulturowoiżeniejestnigdypoprostu
dany,leczwynikazawszezróżnych–jakbyśmytodziśokreślili–dyskursów,
zasadzasięnawiedzyotym,żeniejestondziełemposzczególnychbadaczy,lecz
produktemkolektywówmyślowych.PojęciekolektywumyślowegoFleckujmu-
jebardzoszeroko.Odnosisięonozarównodospecjalistów(kręgówezoterycz-
nych),jakidośrodowisk,wktórychżyją(kręgówegzoterycznych).Takwięcnie
tylkośrodowiskoakademickie,lecztakżeinteresypolityczne,wartościetyczne,
przekonaniareligijne,anawetdoświadczeniażyciacodziennegowspółtworzą-
ceświat,wktórymżyjąnaukowcy,współdecydująotym,wjakiejkonstelacji
przedmiotytegoświataspołecznegozostanązesobąsplecionewprocesieba-
dańnaukowych.Znaczeniemogąmiećtuprzypadki,błędyiniekonsekwencje.
