Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ważnącechąmenippeijakogatunkuprzedpowieściowegojest
szczególnieakcentowanaprzezBachtinajejpolifoniczność25.Wielo-
głosowośćosiąganajestnietylkoprzezdialogowośćtekstów,alerów-
nieżprzezwłączaniewobrębsatyryróżnychgatunków,takichjak
mowy,listy,bajki,nowele.Ważnącechąpozostajeprosimetrum,które
realizujesięwewprowadzaniuwprozatorskitekstwłasnychlubcu-
dzychwstawekwierszowanych,cytatówiprzysłów26.
Ważnydlastarożytnejirównieistotnydlastaropolskiejmenippei
pozostajeaktualny,anawet„dziennikarski”charaktergatunku27.Zainte-
resowaniepisarzyskupiasięnatematachbieżącychitypowychdlaspo-
łeczeństwaswoichczasów.Utworypokazująaktualne(ijednocześnie
ponadczasowe)problemyspołeczne,polityczneiobyczajowe.Autorzy
zaskakujączytelnikaznajomościąwspółczesnychrealiów,imponującą
erudycjąiencyklopedycznąwiedzą.
Rozpoznawalnącechąsatyrymenippejskiejpozostajepobudzanie
dośmiechuimoralizowaniewduchudiatrybycynicko-stoickiej,od-
rzucającejgotowerozwiązaniaiwyjściazsytuacji28.Poetykadiatryby
okażesięrównieżpomocnawanalizietekstówstaropolskich.
___
___
___
___
___
_
25Osatyrzemenippejskiejjakogatunkupre-powieściowym,patrz:M.Bachtin,
ProblemypoetykiDostojewskiego,op.cit.,s.165-185;R.Piętka,Satyramenippejska
jakogatunekpre-powieściowy(naprzykładzieutworówWarronaiSeneki),„Meander”
1998,z.6,s.603-619;idem,„Menippejska”powieśćrzymska:PetroniusziApulejusz,
„Meander”1999,z.6,s.543-554.
26JerzyDanielewiczanalizujetenproblemwodniesieniudoUcztymędrcówAte-
najosa,patrz:J.Danielewicz,Prosimetrumgreckieijegorealizacjew„Uczciemędr-
ców”Atenajosa,[w:]Sapereaude.KsięgapamiątkowaofiarowanaProfesorowidr.
hab.MarianowiSzarmachowizokazji65.rocznicyurodzin,red.I.Mikołajczyk,Toruń
2005,s.107-116.Por.teżkonstatacje:S.Braund,Prosimetrum,[w:]DerneuePauly,
Band10,szp.440-442.
27OaktualnościmenippeitakpisałaJuliaKristeva:„Tekstmenippeiuzewnętrznia
polityczneiideologicznekonfliktydanegomomentu.Dialogowośćjejsłówstanowi
praktycznąfilozofięwalczącązidealizmemireligijnąmetafizyką(zepickością):tutaj
powstajepolitycznaispołecznamyślepokispierającasięzteologią(prawem)”.Patrz:
J.Kristeva,Słowo,dialog,powieść,op.cit.,s.411.
28Wyznacznikigatunkowediatryby,patrz:T.Sinko,Otzw.diatrybiecyniczno-
-stoickiej,„Eos”XXI,1916,s.21-63;idem,Literaturagrecka,t.2,cz.1,Kraków
1974,s.16-23;LiteraturaGrecjistarożytnej,red.H.Podbielski,t.2:Prozahistorycz-
~15~
