Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oZagładzie.Gatunektendominowałwprozieopisującejżyciewsiidefiniu-
jącej,czymjestnwęgierskość”.Rudnóystworzyłaniezwykleodważnyportret
więźniarek,przełamywałatabuciałaipisałaotym,czymjestsiostrzeństwo
ijakfunkcjonujekobiecasolidarnośćwobozie.
RozdziałtrzecipoświęcamcyklowiwierszyMiklósaRadnótiegoRazgled-
nicák[Razglednice],którybadam,uruchamiającperspektywępostantropocen-
tryczną.PoetastworzyłpodczasMarszuŚmierciprzejmująceutworyzrów-
nującepodmiotowośćwięźniazpołożeniemzwierząt.Radnótipisałolęku
przedśmierciąiświadomościnieodwołanegowyroku,stylizującwierszena
Wergiliańskiebukoliki.
RozdziałczwartydotyczypowieściEmberszagErnőSzépa,wktórejautor
opowiadaorobotachprzymusowychwkonwencjiironicznego,choćtakże
lirycznegoreportażu.Grozęśmierci,upokorzeniaisłabośćfizycznąmaskują
arcydzielneopisykrajobrazu,codlajednegoznajzdolniejszychtwórców
międzywojniajestwyrazembuntuprzeciwnazizmowi.
WrozdzialepiątyminterpretujęcyklpoetyckiMárciustólmárciusig[Od
marcadomarca]IstvánaVasaorazjegoOstromnapló[Dziennikioblężenia].
Autormierzyłsięzwojną,wykorzystującironięisarkazm.Surowaocenakraju,
bulwersującemetaforygniciairozpadustałysięznakiemrozpoznawczym
jegodorobkuwojennego.
SzóstyrozdziałjestpoświęconysurrealnemupoematowiStefániiMándy
Egyhalottálmaiból[Zesnówumarłej],wktórymautorkazodwagąiartystycz-
nymrozmachemstworzyłaapokaliptycznąwizjęświataZagłady.Niezwykła
złożonośćtekstuilicznenawiązaniadopowojennejgrafikiwęgierskiejoraz
utworóworatoryjnychpozwalajączytaćjejkrótkiedziełojakoprzejmujący
przykładkorespondencjisztuk.
Kolejnyrozdziałprezentujedwaunikatowedziennikiwojenne,śvyHey-
maniAnnyDévényiSándorné,nastolatkiikobietyciężarnej.Obieteż,choć
każdawinnysposób,relacjonująswojądefinicjędziewczęcościikobiecości,
atakżemacierzyństwawobliczuZagłady.Pisarkiwbezkompromisowyspo-
sóbmierzyłysięzzagrożeniemiprzejmującąchęciąprzeżycia.
Ostatnirozdziałpoświęciłamksiążceukazującejrealiapracprzymusowych
wzakoluDonu–LágereknépeIstvánaÖrkényaorazjegodramatowiVoro-
nyezs.Autorodzierałswojewspomnieniazpatosunarzeczironiiigroteski,
ainwencyjnereinterpretowaniegatunkówsłużyłomudojeszczebardziej
przenikliwegoibolesnegodefiniowaniapozycjiczłowieka,atymsamym
otworzyłoartystycznądrogędlapóźniejszychpokoleńtwórcówpiszących
owojnieiZagładzie.
Wszystkieprzekładywksiążce(jeśliniepodajęinaczej)sąmojegoautor-
stwa.Dlawygodyczytelnikapodawałamtłumaczeniatytułówwiększościoma-
wianychtekstówwęgierskich,umieszczającjewnawiasachkwadratowych.
26
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
