Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SZKOŁAJAKOŚRODOWISKOPRACYNAUCZYCIELA
29
isystemowioświatytowarzyszyciągleobecnywnichkonserwatyzm.Ich
adaptacjadozmieniającejsięrzeczywistościjestnieuchronna,alejednocześnie
bardzotrudna.Przedewszystkimdlatego,żetrzebazmieniaćpostawyludzi,ich
światopogląd,wiedzę,agłównieświadomość.To,niestety,obszaryfunkcjo-
nowaniaczłowiekaopornenazmiany,ajeślisięonedokonują,następujeto
bardzowolno.
Rozwójzawodowynauczycielajestprzedmiotemzainteresowańwielu
specjalistów.Różnesątakżeorientacjejegowizjiiprzebiegu.Uważasięjednak,
żewnaukachpedagogicznychjesttoobszardośćdobrzezdiagnozowany.
Wwiększościkoncepcjidominujetendencjadoujmowaniarozwojuzawodo-
wegowszerokiejperspektywie,wpodzialenawyodrębnionewedług
określonychkryteriówfazy.Uwzględniająonezarównorozwójosobisty,jak
izawodowy,aodnosząsięgłówniedonabywaniaumiejętności.
Jednymzbardziejznanychmodelirozwojuumiejętnościzawodowych
nauczycieli,przezuczeniesięnadoświadczeniach,jestmodelopisanywlatach
osiemdziesiątychwUSAprzezH.L.DreyfusiS.E.Dreyfus.Autorzyskupili
sięnatrzechobszarachfunkcjonowaniaczłowieka:postrzeganiu,rozumieniu
iintuicjiorazzaprezentowalipięćpoziomównabywaniaumiejętnościzawo-
dowych:
Poziom1–nowicjusz:jestosobą,którasztywnotrzymasięwyuczonych
zasad,charakteryzujesięograniczonąpercepcjąsytuacyjnąibrakmuwłasnego
osądu.
Poziom2–zaawansowanypoczątkujący:nadalbazujenaatrybutach
iaspektachpracy,którymprzypisujetakąsamąrangę,wciążjeszczeprzejawia
ograniczonąpercepcjęsytuacyjną,choćodwołujesięjużdopewnychosobistych
doświadczeń.
Poziom3–kompetentnynauczyciel:przejawiaświadomeiceloweplano-
waniepracy,aswojedziałaniapostrzegajużwpewnejodległejperspektywie,
radzisobiezpodstawowymiproblemami,dobrzeporuszasięwstandardowych
izrutynizowanychprocedurach.
Poziom4–biegłynauczyciel:holistyczniepostrzegaswojąsytuacjęzawo-
dową,budujehierarchięcelówizadań,bardziejdostosowujesiędosytuacji
zawodowych,zauważaodstępstwaodregułibezwysiłkupotrafipodejmować
ważnedecyzje.
Poziom5–ekspert:niemusiodwoływaćsiędozasadiwytycznych,
bowiemznakomicierozumiesytuacjezawodoweintuicyjnie,charakteryzujesię
analitycznympodejściemdoproblemów,mawyraźnewizjeswoichdziałań.
Modelekspercki,podobniejakpozostałe,poddanyzostałkrytyce.Zarzu-
conomuignorancjędladynamikiżyciawklasieiszkoleorazskupieniesięna
jednymtylkomodeluuczeniasię–przezdoświadczenie.Takieuczeniesięna
pewnowzbogacanauczyciela,aleniesprzyjarefleksjinadwłasnąaktywnością
zawodową.Tymczasemrolarefleksjiwpracynauczycielawydajesiękluczowa.
