Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
MichałPawełMarkowski
Komunikacyjnymodellektury,wktórymnieustanniekodujemy
idekodujemyprzekazy,komunikaty,wktórymwchodzimywrolę
przepisanąnamprzeztekst,wypełniamyzadanescenariusze,prze-
strzegamyprzepisanychreguł-takimodellekturycałkowiciepomija
to,cowykraczapozaprogram-do-realizacji.Pozatymprogramemko-
munikacyjnymrozpościerasięolbrzymiasferakomitywy,nawiązywa-
niarelacji,godzeniasięnaobceinterwencje,przyjmowanianiepewno-
ściirozczarowania,powierzaniasekretu,wywoływanianieoczekiwa-
nychskutków.Komunikacjamusiprzebiegaćwedleokreślonegoplanu,
albowiemuczestnicykomunikacjimusząsięostatecznieporozumieć
iabytonastąpiło,zprzestrzenikomunikacyjnegoporozumieniamu-
sząbyćusuniętewszystkieprzeszkody.
Komitywainaczejustalarelacjęmiędzymną,czytelnikiem,atym,
coczytam.Właściwiemożnapowiedziećtak,żezniektórymitekstami
jestemwdobrejkomitywie,zinnymiwniedobrej.Te,zktórymijestem
wniedobrejkomitywie,obchodząmniemniej,niedająmisięwezna-
ki,niewdająsięwmojeznaki.Tenatomiast,zktórymijestemwdo-
brejkomitywie,domagająsięodemnie,byśmyrazemcośzrobili(com-
mittere),bymsięzaangażowałipozwoliłnato,byliteraturamniedo-
tknęła.Zperspektywykomunikacjiliteraturaniemożebyćdotkliwa
-wręczprzeciwnie.Wystarczyczytaćliteraturoznawców-komunika-
cjonistów,zUmbertoEconaczele:to,ocochodziwichtekstach,do-
tyczytylkojednego-niemożliwościwyjściapozaprogram.
Pytanie
Cosięzmienia,gdyzamiastpytaćopodstawyrozumienia,corobią
naukihumanistycznewedlewersjiprzyjętejprzezniemieckąherme-
neutykę,pytamyosposobyczytania?Igdyczytanianietraktujemyjuż
jakodekodowaniazaszyfrowanegokomunikatu?Gdyczytanietrak-
tujemyjakokomitywę,niejakokomunikację?Podekonstrukcji(po
Lévinasie,poDerridzie,poNancym)przyjęłosiędowodzićwyższości
etykinadwiedzą,cołatwozrozumieć,gdyweźmiemypoduwagękry-
tykęegologicznejświadomości,zapoczątkowanątakradykalnieprzez
Lévinasa;krytykę,bezktórejdekonstrukcjaniebyłabywogóledopo-
myślenia.DerekAttridgenapisałdwieksiążkinatentemat3,chcącpo-
3D.Attridge,Jednostkowośćliteratury,przeł.P.Mościcki,Kraków2008;J.M.Coe-
