Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RalphEllison,Niewidzialnyczłowiek
19
nych,zakładanieinstytucjidlaAfroamerykanów(powieś-
ciowauczelniawzorowanajestnasłynnymTuskageeInsti-
tutewAlabamie),migracjęzpołudnianapółnocpopierwszej
wojnieświatowej,flirtyczarnychintelektualistówzkomuni-
zmem.Wplatadotekstuwątkiautobiograficzne.Niektórepo-
stacieuosabiająpostawybardzojednoznacznewperspektywie
historycznej;naprzykładBledsoewyznajeugodowąpolitykę
BookeraT.Washingtona,zkoleiRasNiszczycieljestrzecz-
nikiembojowego,panafrykańskiegonacjonalizmuwduchu
MarcusaGarveya.JednocześnieEllisonzacierawspółrzędne
czasoweiprzestrzenneświataprzedstawionego.Niewiado-
mo,jaknazywasięmiasteczko,zktóregopochodzibohater,
aninawetwktórymstanienaPołudniusięonoznajduje;to
samodotyczyuczelni.Jedynymnazwanymmiejscemakcjijest
Harlem,którytraciprzestrzennekonturyiurastadorangiem-
blematudoświadczeniaafroamerykańskiego.Najbardziejsur-
realistycznewątkitomotywlobotomiibohaterapowypadku
wfabrycefarborazzamykającypowieść,apokaliptycznyopis
zniszczeniaHarlemuprzezRasaijegobojówkę,podanywto-
nienapołysardonicznym.Nasyconysymbolamiutwórbazuje
nietylenafaktach,poddającychsięhistorycznejweryfikacji,
ilenaanalogiachinaaktualnościproblemów.
WkategoriachgatunkowychNiewidzialnyczłowiekrepre-
zentujeBildungsroman.Otempieprocesudojrzewaniadecy-
dujątuszerokorozumianeokolicznościpolityczne,którena-
warstwiająsięikomplikujątakbardzo,żewnieskończoność
opóźniająwykrystalizowaniesięindywidualnejtożsamości.
Toteżbohaterostatecznieuznajeamorficznośćswojegobytu.
Dziejesiętak,mimożeposiadaonrysymityczne,odbywszy
symbolicznąafroamerykańskąodyseję,którejposzczególne
etapyzostaływyznaczonewrównejmierzeprzezmiejscalub
wydarzeniaorazideologicznedoktryny.
