Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Dzieciństwojakokategoriaanalizyteoretycznej
(relacjiDja”–Dty”)orazprzezpryzmatzwiązkuosobyzdobremwspólnym.
Uczestnictwowrelacjizdrugimczłowiekiemjestbardzoważnewkonsty-
tuowaniupodmiotowościosobowej.DJa”krystalizujesięwodniesieniudo
DTy”ipomagawsamoakceptacji,samoafirmacji,jakrównieżwewzbogace-
niuosobyludzkiej.Spotkaniezdrugimczłowiekiemjestszansąwugrunto-
waniupodmiotowości,przyczymwzajemnaafirmacjamożedokonaćsięje-
dyniewówczas,gdymamydoczynieniazsymetrycznąrelacją.Odsłaniamy
sięjakoodrębneistoty–samoświadome,samopanująceisamoposiadające
(zob.Galarowicz2000:283).ImwyższajakośćrelacjiDja–ty”,tymwięk-
szapowinnośćiodpowiedzialnośćosobyzaosobę.Uczestnictwowwymia-
rzespołecznymwspólnotywiążesięzdobremwspólnym.Wojtyłarozróż-
niawspólnotęprzedmiotowąipodmiotową.Tapierwszajestokreślonaprzez
cel,dlaktóregoludziedziałająwspólniezsobą.Bycieczłonkiemwspólnoty
działaniawznaczeniuobiektywnymniejestuczestnictwem,adziałaniewe
wspólnocie–niejestwspółdziałaniem.Współdziałaniemstajesięwówczas,
gdywspólnotaprzedmiotowajestjednocześniewspólnotąpodmiotową,to
znaczy,gdyczłowiekwybierato,coinni,jakodobrowłasneicelwłasne-
godążenia.Wrezultacieczłowiekjakoosobaspełniawnimsiebie–wte-
dymamydoczynienianietylkozczłonkostwemwspólnoty,alezuczestni-
ctwem(por.Galarowicz2000).
Dobrowspólnestanowi–zdaniemWojtyły–to,cowarunkujeiwyzwala
uczestnictwowosobachdziałającychwspólnieicokształtujewnichpod-
miotowąwspólnotędziałania(Wojtyła1985:345–346).Dobrowspólnejest
elementemaksjologicznym,którykonstytuujewspólnotę,stwarzającwarunki
wspólnegobytowaniaidziałania.PrzeztęDwspólnotębytowania”osobyod-
nosząsiędowartości,wwynikuczegopowstajenowajakość,nowarzeczy-
wistość,którąmożnawyrazićsłowemDmy”.TarelacjaDja–ty”możestaćsię
relacjąDmy”wtedy,gdyzaakceptowanyzostaniezespółwartościbędącydo-
bremwspólnymwspólnoty,którątworząosoby(Galarowicz2000:284in.).
Przeciwieństwemuczestnictwajestalienacjadefiniowanajakowyob-
cowanieczłowiekazczłowieczeństwa,któreprzejawiasięwtym,żeczło-
wiekwjakimśzakresiezostajepozbawionymożliwościspełnianiasiebiewe
wspólnocie.Oznaczato,żeuczestnictwojakowłaściwośćosobyirelacjado
wspólnotyulegaograniczeniu.AlienacjawrelacjiDja–ty”sprowadzasiędo
tego,żeczłowiekprzestajebyćdladrugiegoczłowiekaosobowympodmio-
tem,zostajepozbawionymożliwościodkrywaniasiebie.Drugiczłowiekstaje
siębowiemkimśobcym,anawetwrogim,wrezultacienastępujezerwanie
więziorazbliskości.Alienacjawspołecznymwymiarzewspólnotypowstaje,
gdymiędzydobremosobyadobremwspólnymdochodzidodysharmonii,
konfliktuiwzajemnegowykluczaniasię.
