Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dyplomacjahabsburskawobecsukcesjijagiellońskiej.organizacjaidziałania
33
(synacesarskiego)oznaczałonowemożliwości-rozszerzeniestrefywpływów
wkierunkuwschodnimipodporządkowanietejczęścikontynentueuropejskie-
goWiedniowi,leczniosłozesobąrównieżprzeszkodydlahabsburskiejpolityki
niemieckiej,węgierskiejitureckiej.Realizacjategoambitnegoplanuzależałanie
tylkoodposiadającegozdolnościpolityczneiznajomośćsprawpaństwowych
cesarza,aleuwarunkowanabyławspółzaistnieniemwieluczynników,tj.jednego
stanowiska,współpracyirównegozaangażowaniawszystkichczłonkówDomu
Austriackiego,skuteczniedziałającegosystemusojuszy,sprawniefunkcjonujące-
goaparatuadministracyjnegoorazodpowiedniegozabezpieczeniafinansowego
całejakcji.WpracyAndreasaEdelaopolityceMaksymilianaIIwobecRzeszy
Niemieckiej(wszczególnościostosunkachcesarzazelektoremPalatynatuFry-
derykiemIIIWittelsbachem)32możnaznaleźćpodrozdziałowielemówiącym
tytule:DasInterregnuminPolenimSpannungsfeldzwischenReich‑unddyna‑
stischerPolitik,zwracającyuwagęnarozdarciewewnętrznecesarzamiędzypo-
trzebąrozszerzaniawpływówdynastiinanowetereny(Rzeczpospolita,państwo
moskiewskie)akoniecznościązabezpieczeniainteresówHabsburgówwRzeszy
(zapewnieniewyborunastępcyviventeimperatore)33.
RakuskiezabiegiokoronępolskąniosłyzesobąryzykokonfliktuzTurcją.
PortagroziłaMaksymilianowiIIzerwaniemrozejmuz1568rokuiwybuchem
kolejnegokonfliktu34.CesarzmusiałmyślećozabezpieczeniuWęgier.Towłaśnie
dwórwiedeńskiponosiłgłównyciężarfinansowywalkizImperiumosmań-
skim,aśrodkijakimidysponowałbyłyniewielkie(cesarzniezawszemógłliczyć
nawsparciezestronybraci-KarolazarządzającegoInnerösterreich,czyliStyrią,
KaryntiąiKrainąorazFerdynandawładającegoTyrolemiVorlande,atakżena
subsydiahiszpańskie).obronaprzedTurkamipociągałazasobąkonieczność
nakładanianowychpodatków,naktórestanyniezawszechciałysięzgodzić.
NajtrudniejszepodtymwzględembyłopołożenieMaksymilianaIIwRzeszy.
Cesarzmusiałiśćnaustępstwa,zwłaszczawkwestiachwyznaniowych35.Zkolei
jegougodowestanowiskowobecprotestanckichksiążątistanówniemieckich
spotykałosięzostrymsprzeciwemHiszpaniiiStolicyApostolskiej.Perma-
nentnystanzagrożeniakonfliktemzTurcjąkształtowałpolitykęzagraniczną
32A.Edel:DerKaiserundKurpfalz.EineStudiezudenGrundelementenpolitischenHandels
beiMaximilianII.(1564-1576).Göttingen1997.
33Ibidem,s.362-366.
34Zob.także:K.Beydilli:DiepolnischenKönigswahlenundInterregnenvon1572und1576
imLichteosmanischerArchivalien.EinBeitragzurGeschichtederosmanischenMachtpolitik.W:
nBeiträgezurKenntnisSüdosteuropasunddesNahenorients“.Bd.19.München1976.
35MaximilianLanzinner,historyk,zajmującysięhistoriąRzeszyNiemieckiejnaprzełomie
XVIiXVIIstuleciatrafnieizwięźleująłistotępolitykireligijnejMaksymilianaII:nAlsLandes-
herrsuchteM.alsoindenErb-undKronlandendiekonfessionelleEinheitherzustellen,obwohl
ihndieFinanznotinfolgedesTürkenkriegszuschmerzl.Zugeständnissenzwang.InderReichs-
politikhingegensetzteeraufBikonfessionalitätundüberparteil.Neutralität,umdenFriedenzu
wahren“.M.LaNziNNer:MaximilianII…,s.384.
