Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dyplomacjahabsburskawobecsukcesjijagiellońskiej.organizacjaidziałania
35
wstaraniachotronpaństwapolsko-litewskiego.Wszyscywybraniprzezcesa-
rzaswoimidziałaniami,chociażniewrównymstopniu,zaszkodzilirakuskim
interesomwPolsce.
NiewątpliwieAndrzejDudyczbyłnajzdolniejszymdyplomatąspośródwy-
mienionych,odużymdoświadczeniu.Byłbowiemuczestnikiemlegacjipapie-
skiejnadwórMariiTudor(1553),reprezentantemduchowieństwawęgierskiego
nasoborzetrydenckim(1562-1563),posłemcesarskimdoPolskiw1565roku.
Ponadtocieszyłsięogromnymzaufaniemcesarza,zktórympozostawałwsta-
łymkontakciekorespondencyjnym39.Wroku1567,gdypowracałnadwórZyg-
muntaAugusta,abyuporządkowaćsprawykrólowejKatarzynyorazrozpocząć
budowaniepartiihabsburskiej,znajdowałsięuproguwielkiejkarieryduchow-
nejipolitycznej40.Jakieżbyłoporuszeniedworuwiedeńskiegoiakredytowa-
nychprzynimdyplomatówzWenecji,HiszpaniiorazStolicyApostolskiej,kiedy
dotarławiadomość,żebiskupPięciuKościołów,ulubieniecipowiernikMak-
symilianaII,ożeniłsięwPolsce,podczasodprawianiacesarskiegoposelstwa,
zdawnądworkąkrólowejKatarzyny-ReginąStraszówną41.Atmosferęsensacji
iskandaludodatkowopotęgowałelementzaskoczenia.okazałosię,żefaworyt
cesarzaprzezdługiczasumiejętnieukrywałswematrymonialnezamiaryiod-
kryłjedopierowtedy,gdydalszeichzatajanieniemiałosensu,wobecpojawia-
jącychsięplotekobłogosławionymstaniewybranki.
MaksymilianIIczułsięgłębokodotkniętydecyzjąulubionegosługi,zwłasz-
czaoprzerwaniuposelstwa.WzburzeniecesarzastarałasięwykorzystaćStolica
Apostolska.NuncjuszapostolskiwWiedniuMelchiorreBigliażądałwimieniu
papieżasurowegoukaraniaapostaty,podkreślając,żeDudyczswympostępowa-
niemobraziłcesarskimajestat.MaksymilianIIograniczyłsięjednaktylkodo
gromkichdeklaracjiinieistotnychgestów.Formąukaraniabyłegodyplomaty,
nieadekwatnąwobecjegowiny,byłokilkumiesięcznemilczeniecesarza.Dudycz,
rozczarowanybrakiemwidokównakarierępolitycznąubokuZygmuntaAugu-
sta,bombardował,początkowobezskutecznie,Habsburgawiernopoddańczymi
listami,wktórychprosiłopowrótdosłużbydworskiej42.DopierolistMaksy-
milianaIIz1VII1567roku,dawałDudyczowinadzieję.Cesarzcoprawdanie
pochwalałjegodecyzjiozawarciumałżeństwa,jednakzobowiązałsiędowypła-
39Zob.A.Dudithius:Epistulae.P.1-6.Ed.L.SzczucKi,T.Szepessy.Budapest1992-2005.
DotychczasopublikowanokorespondencjęDudyczazlat1554-1580.
40Zob.H.Barycz:DudithSbardellatAndrzej(1533-1589).PSB.T.V.Kraków1939,s.445-
448;A.Bues:DiehabsburgischeKandidatur…,s.81-83;W.ZaKrzewsKi:PoucieczceHenryka…,
s.106-110.
41AndrzejDudyczdoMaksymilianaII,Piotrków,28IV1567.W:JagiellonkipolskiewXVI
wieku.T.V.Wyd.A.PrzezdziecKi.Kraków1878,s.154-157.
42L.SzczucKi:Arsdissimulandi(AndrzejaDudyczarozstaniezKościołem).W:Kulturapol‑
skaakulturaeuropejska.PraceofarowaneJanuszowiTazbirowiwsześćdziesiątąrocznicęurodzin.
Red.M.BogucKa,J.KowecKi.Warszawa1987,s.189,201-202,204.
