Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Częśćwstępna
11
ZIELIŃSKI,1979).WXIIIiXIVwiekuosadnictwonadbużańskieponiosłojednak
dużestraty.PodkoniecXIVwiekuiwwiekuXVtrwałowięcponownezasiedlanie
ziemnadBugiemiNurcem.Znacznieuaktywniłsięwtymczasiemazowiecki
elementosadniczy.Ściągaławtestronynietylkoszlachta,aletakżechłopima-
zowieccy.J.Wiśniewski(WIŚN-MASZ)zauważa,żewXVwiekuostatecznie
ukształtowałasięnatymtereniedośćkrętagranicaosadnictwamazowieckiego.
Otakimprzebiegugranicymiędzyosadnictwemruskimamazowieckimzdecy-
dowało,zdaniemtegobadacza,utrzymaniesięzruszczonegoosadnictwadookoła
najważniejszychgrodów(WIŚN-MASZ).
Wniedługimczasierosnącewpotęgęmłodepaństwolitewskieodzyskało
terenyutraconenarzeczRusinów.ZczasemwobrębieKsięstwaLitewskiego
znalazłysięogromnepołacieziemruskich(SZYRIAJEW,1991,mapas.22–24;
SAHANOWICZ,2001,s.77–102).Wskładpaństwalitewskiegoweszłytakże
ziemienadbużańskieinadnarwiańskie,którepozostaływnim,zmałąprzerwą,aż
do1569roku,kiedytowiększośćznichLitwautraciłanarzeczKorony(WILKIE-
WICZ-WAWRZYŃCZYKOWA,1938).
Włączenieziemnadbużańskichdopaństwalitewskiegoprzyczyniłosiędo
wzmocnieniaidącegoodpołudniaosadnictwaruskiego,którezaczęłosięwszyb-
kimtempieprzesuwaćnapółnoc,wkierunkurzekiNarew.Władcylitewscy,
pragnączapewnewzmocnićswojepanowanienaziemiachnadnarwiańskichinad-
bużańskich,osiedlalipodwiększymigrodamiinagłównychtraktachbojarów
litewskichiruskich(WIŚNIEWSKI,1980,s.16).
WiekXVbyłpomyślnydlarozwojuosadnictwanatereniedzisiejszegowoje-
wództwapodlaskiego.Dużąaktywnośćwykazywałowtymokresieosadnictwo
mazowieckie.Świadcząotymufundowanepierwszenatymtereniekościołyka-
tolickie,m.in.wMielniku(1420),Dziatkowicach(1421),Siemiatyczach(wI
połowieXVwieku)(WIŚNIEWSKI,1980,s.16).Wtymsamymczasieidące
zpołudniaosadnictworuskieprzesunęłosięzdecydowanienapółnociwkrótce
dotarłodorzekiNarew,anawetjąprzekroczyło.
PóźniejszePodlasieodpozostałychziemlitewskichoddzielałszerokipaspra-
starychlasów(ORŁOWICZ,1937;HEDEMANN,1939).PodkoniecXVwieku
paslasówpodzielononaczęścizwanepuszczami.WyodrębnionowówczasPusz-
częKamieniecką(Białowieską),Bielską(Ladzką),WołpiańskąiGrodzieńską
(WIŚNIEWSKI,1977,s.13–14;1980,s.15).PołudniowaczęśćPuszczyWołpiań-
skiej,położonawwidłachNarwiiNarewki,wchodziławówczaswskładpowiatu
wołkowyskiegowojewództwanowogródzkiego.Zachodniaczęśćtejpuszczyna
początkuXVIwiekuzostaławydzielonazwłościwielkoksiążęcejioddanawręce
prywatne.Dobrate,zwanePuszcząNarewką,otrzymałw1518rokukniaźIwan
Wiśniowiecki.WkrótcepuszczataprzechodzinawłasnośćChodkiewiczów,którzy
