Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
I.Częśćwstępna
ZachodniągranicęzasięgugwarwschodniosłowiańskichnaBiałostocczyź-
niewyznaczyłnapoczątkuXXwiekuJ.Karskij(1902;1903).W1960roku
skorygowałS.Glinka.Granicata
(...)przebiegazpółnocynapołudnieodprawiecałkowiciespolszczonychwsiRu-
dawkaiGruszki(...)nadKanałemAugustowskimdoBiebrzywokolicachSztabina,
BiebrządoujściaBrzozówki,skądnapołudniepozachodniejstronierzeczkidalejbiegnie
lasaminapołudniowywschódodKnyszynadoSupraśliwokolicyWasilkowa,Supraślą
doNarwi,którejprawymbrzegiemprzebiegawkierunkupołudniowymmiędzyŁapami
iSurażem,odchylasięnawschódodrzekiprzecinająckołowsiZawyki(...)(GLINKA,
1960).
NatereniemiędzyNarwiąiBugiemgranicęw1938rokuwytyczyłW.Ku-
raszkiewicz.Zachodniągranicęwystępowaniagwarruskichbadaczokreśliłnastę-
pująco:
(...)nazachódodZabłudowaiBielskaPodlaskiegowsie:Złotniki,Doktorce,Strabla,
Husaki,Stacewicze,Orechowicze,Stryki,Augustowo,Piliki,DziecinneDubno,Nurzec,
dalejwzdłużrzekiNurczyk:Grabarka,Pokaniewo,Żerczyce,Zalesieiwysuwasięna
prawymbrzeguBugupozaSiemiatycze:BacikiDuże,Haćki,Zajęczniki,Rogawka,
Cecele(KURASZKIEWICZ,1985,s.21–22).
Tejbogatejmozaikietnicznej,religijnej,kulturowejijęzykowejdopełniają
mieszkającynaBiałostocczyźniewschodniejTatarzy(m.in.wewsiachBohoniki
iKryszynianywpow.sokólskim)(WIŚNIEWSKI,1970;TYSZKIEWICZ,1989;
DACEWICZ,2014;ŁAPICZ,1986a;1986b)orazRosjaniestaroobrzędowcy
(główniepodAugustowem,SuwałkamiiSejnami)(GREK-PABISOWA,1968;
1983;GREK-PABISOWA,MARYNIAKOWA,1989;IWANIEC,1977;ZIELIŃ-
SKA,1996;JAROSZEWICZ-PIERIESŁAWCEW,1995;GBURZYŃSKA,2011)
orazLitwini(wokolicachSejn)(ZDANCEWICZ,1963;SMOCZYŃSKI,1972;
TOMASZEWSKI,1985;ŻOŁĘDOWSKI,1992;CHAŁUPCZAK,BROWAREK,
2000;MARCINKIEWICZ,2003;TARKA,2013;NIJAKOWSKI,2013;WÓJCI-
KOWSKA,2013).
PrzezkilkastuleciznacznyodsetekmieszkańcówBiałostocczyznystano-
wiliŻydzi,którzyosiedlalisięgłówniewmiastachimiasteczkachtegoregionu.
Wwielumiejscowościachwyznawcyjudaizmustanowilidrugącodowielkości
wspólnotęwyznaniową,awniektórychmiasteczkach(Orla,Narewka)większość
mieszkańcówposługiwałasięjęzykiemjidysz16(LESZCZYŃSKI,1989).
WXIXinapoczątkuXXstuleciaznacznąaktywnośćnaBiałostocczyźnie
wykazywałrównieżniemieckielementosadniczy.Niemcyosiedlalisięnajczęściej
wBiałymstokuiokolicznychosadachfabrycznych,np.wSupraślu,Michałowie,
16
Wroku1879miasteczkoNarewkaliczyła863mieszkańców,wtejliczbie778należałodo
wyznaniamojżeszowego(MICHALUK,1997,s.88).