Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KoncepcjazadańrozwojowychHavighursta
Jednązteoriipowstawaniazmianwcyklużyciaczłowiekajestkoncep-
cjazadańrozwojowychHavighursta(Hurlock1985).Zadanierozwojowede-
finiujesięjako„(…)zadanie,którepojawiasięwdanymlubprzybliżonym
okresieżyciajednostki,apomyślnezrealizowaniegozapewniajejszczęście
orazpowodzeniewpóźniejszychzadaniach,podczasgdyniepowodzenie
prowadzidobrakuzadowolenia,dodezaprobatyzestronyspołeczeństwa
idotrudnościwpóźniejszychzadaniach”(Hurlock1985,s.89).Wkażdym
okresieżyciaczłowiekpodlegawpływomzegarabiologicznego,psychiczne-
go,alerównieżspołecznego,czylipewnymnaciskomioczekiwaniomzestro-
nyotoczenia.Źródełpojawianiasięnowychzadańjestwięckilka.Zjednej
stronywynikająonezpotencjałuwewnętrznego.Wtrakcieżyciaorganizm
zmieniasięidojrzewa,stajesięgotowydoosiąganianowychstandardów.
Istotnesąrównieżobecnenakażdymetapieżyciaoczekiwaniazewnętrzne
wobecjednostki.Uwarunkowanekulturowonaciskispołeczeństwawyzna-
czajązakresrólspołecznych,którejednostkamazinternalizować.Źródłem
zadańjestteżsamajednostkazeswoimiwartościami,kompetencjami
iaspiracjami(Brzezińska2000;Hurlock1985;Sowińska,Misiorna,Michalak
2002).Większośćzadańrozwojowychjestrezultatemwspółdziałaniawszyst-
kichtrzechrodzajówczynników.Napięciepomiędzynimiodczuwanejest
jakowewnętrznykonflikt,jednostkaszukawięcsposobówzniwelowaniago.
Niemogącporadzićsobieznimzapomocązdobytychkompetencji,poszuku-
jenowychmożliwościdziałaniaiwtensposóbopanowujenowesprawności
orazzyskujekompetencjeświadcząceojejrozwoju.Jednostkarealizujezada-
niawyłączniewtokuwłasnej,nienarzuconejaktywności,wynikającejzjej
dążeń,potrzebimożliwości.Jestmotywowanadoichopanowywaniawe-
wnętrznie,poprzezmechanizmyregulacyjne.Zadaniarozwojowestanowią
całościowesekwencjedziałańczłowiekaprzyczyniającychsiędozdobywania
przezniegokompetencjiniezbędnychdofunkcjonowaniawotaczającejgo
rzeczywistości(Sowińska,Misiorna,Michalak2002,s.23-24).
Koncepcjaokresówkrytycznychisensytywnych
Innepodejścieprezentujekoncepcjaokresówkrytycznychisensytyw-
nychwrozwoju.Głosiona,żeabydoszłodozmianyrozwojowej,aktywność
dzieckamusibyćpobudzanawmomencie,gdyorganizmjestszczególnie
wrażliwynawystępowanieokreślonychzadańirodzajówstymulacji.Te
okresynosząmianokrytycznych.Kiedymijaokreskrytyczny,jednostka
stajesięniewrażliwaiobojętnanaokreślonepobudzenia.Okressensytywny
natomiastoznaczaczas,gdy„(…)danyrodzajstymulacjiwywierasilniejszy,
bardziejznaczącywpływnarozwójwpewnychmomentachprocesurozwo-
17
