Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
symbolicznymi(Matczak2003,s.224;Stefańska-Klar2000,s.152).Zauważa
sięteżzmniejszenieichukierunkowującegowpływunadziałanie.Dziecko
uczysiępodejmowaćpewneczynnościniezależnieodichwartościemocjo-
nalnej,tylkozewzględunapoczucieobowiązku(Matczak2003,s.224).Na-
wiązywanieprzyjaźnisprzyjatrenowanium.in.takichuczućipostaw,jak:
empatia,altruizm,lojalność,solidarnośćczyodpowiedzialnośćzadrugą
osobę(Stefańska-Klar2000,s.150).
Wzakresierozumowaniamoralnego,czylianalizyiocenyzdarzeńisy-
tuacjiwkontekścieobowiązującychnorm,wedługPiageta(1967)dziecko
wmłodszymwiekuszkolnymprzechodziodstadiumrealizmumoralnego
(5.-7.rokżycia)dostadiumrelatywizmumoralnego(8.-11.rokżycia).Roz-
poczynającnaukęszkolną,przejawiajeszczemoralnośćheteronomiczną,
polegającąnasztywnymrespektowaniunarzuconychprzezinnychreguł.
Dotyczytozarównonakazówizakazówwydawanychprzezdorosłych,jak
iregułobowiązującychwzabawachzrówieśnikami.Wmoralnychosądach
dzieckoniebierzepoduwagęintencjisprawcy.Wtrakcieuczęszczaniado
szkołyjegopostrzeganieregułrelatywizujesię.Odkrywa,żeregułymogą
zmieniaćswojeznaczenielubzmieniaćsięwżnychwarunkach,atakże,że
mogąbyćtworzoneiprzyswajaneprzezkonkretnychludzi:grupę,rodzi-
cówczyprzezsamodziecko(Stefańska-Klar2000,s.136,137).Zkoleimodel
rozumowaniamoralnegoKohlbergaumiejscawiadzieciponiżej9.rokuży-
ciawstadiummoralnościprzedkonwencjonalnej,którecharakteryzujesię
przyjmowaniemprzezdzieckoperspektywyegocentrycznej.Dzieckoza
słuszneuznajetozachowanie,któreodpowiadajegopotrzebomiinteresom
orazzapewniakorzyśćwkontaktachzinnymi.Podkoniecźnegodzieciń-
stwajednostkawchodziwstadiummoralnościkonwencjonalnej,wktórym
potrafijużprzejąćpunktwidzeniainnejosobyorazdziałazgodniezogólnie
uznawanyminormami(Stefańska-Klar2000,s.137).
Wokresieźnegodzieciństwadzieckowdalszymciągudojrzewafi-
zycznie.Doskonalimotorykędużąimałąwruchowychgrachzespołowych.
Wzrastasprawnośćikoordynacjapotrzebnadowykonywaniadrobnych,
precyzyjnychruchówpalcówinadgarstkawtrakciepisaniairysowania
(Stefańska-Klar2000,s.141).Wzakresierozwojumowy,wzwiązkuzezdo-
bywaniemnowychdoświadczeń,wzbogacasięsłownikdziecka,zwłaszcza
oterminynaukowepoznawanedziękidefinicjom.Dzieckozaczynateżro-
zumiećumownośćjęzyka.Najistotniejszymjednakaspektemrozwojumowy
jestpojawieniesięświadomegostosunkudoregułjęzykowych(Matczak
2003,s.114).Wtymokresiedzieckouczysięmowypośredniej-pisania-
jakoalternatywnegosposobukomunikowaniasię.
Rozwójosobowościwźnymdzieciństwieskoncentrowanyjestna
procesiekształtowaniasięświadomościsiebiejakopodmiotuwłasnych
działań.Dzieckogromadziiopracowujedoświadczenia,którezdobywa
23